राज्यात येत्या 24 तासांमध्ये पावसाची शक्यता पहा आजचे हवामान Today’s weather

सद्य परिस्थिती: कमी दाबाचा पट्टा आणि त्याचे परिणाम

हवामान तज्ज्ञांच्या मते, सध्या विदर्भाच्या दक्षिण भागापासून मराठवाड्यापर्यंत आणि दक्षिण मध्य महाराष्ट्रात पसरलेला कमी दाबाचा पट्टा हा ढगाळ वातावरणाचे प्रमुख कारण ठरत आहे. यासोबतच, बंगालच्या उपसागरातून मोठ्या प्रमाणात बाष्प राज्याच्या दिशेने प्रवास करत असल्याचे निरीक्षण नोंदवले गेले आहे. या दोन्ही घटकांमुळे महाराष्ट्रातील विविध भागांत पावसाची शक्यता निर्माण झाली आहे.

“बंगालच्या उपसागरातून येणारे बाष्प आणि कमी दाबाचा पट्टा यांच्या संयोगामुळे राज्यात आगामी काही दिवसांत ढगाळ वातावरण राहण्याची शक्यता अधिक आहे. परंतु, प्रत्यक्ष पावसाचे प्रमाण मात्र ढगांच्या गतिविधींवर अवलंबून राहील,” असे हवामान विभागाचे वरिष्ठ शास्त्रज्ञ डॉ. सुनील पाटील यांनी सांगितले.

ढगाळ वातावरण: कोणत्या भागांत दिसून येत आहे?

सध्या राज्यातील अनेक भागांत ढगाळ वातावरण दिसून येत आहे. विशेषतः छत्रपती संभाजीनगर (औरंगाबाद), जालना, परभणी, बीड, जळगाव, नाशिक, पुणे, सातारा, सांगली, सिंधुदुर्ग, रत्नागिरी, रायगड, ठाणे आणि पालघर या जिल्ह्यांमध्ये ढगांची दाटी जाणवत आहे. मात्र, हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार या भागांत मोठ्या प्रमाणात पावसाची शक्यता कमी आहे.

“सध्याच्या परिस्थितीत ढगाळ वातावरण असले तरी, ढगांची उंची अपेक्षेप्रमाणे वाढली नाही तर मोठ्या प्रमाणात पाऊस पडण्याची शक्यता कमी आहे. मात्र, येत्या 24 तासांत ढगांची दाटी वाढल्यास आणि स्थानिक वातावरणात बदल झाल्यास, गडगडाटासह पाऊस होण्याची शक्यता नाकारता येत नाही,” असे हवामान विभागाच्या प्रादेशिक केंद्राचे अधिकारी श्री. राजेश पवार यांनी स्पष्ट केले.

या भागांतील नागरिकांनी सतर्क राहावे आणि हवामानातील बदलांबाबत नियमित माहिती घ्यावी, असे आवाहन प्रशासनाकडून करण्यात आले आहे.

पावसाची विशेष शक्यता असलेले भाग

हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार, राज्यातील काही भागांत इतर ठिकाणांपेक्षा पावसाची शक्यता अधिक आहे. विशेषतः दक्षिण महाराष्ट्रातील कोल्हापूर, सांगली, बेळगाव (कर्नाटकच्या सीमेलगतचा भाग), सोलापूर, सातारा, तसेच मराठवाड्यातील बीड, अहिल्यानगर (औरंगाबाद), धाराशिव (उस्मानाबाद) आणि सोलापूरचे काही भाग यांमध्ये पाऊस होण्याची शक्यता अधिक आहे.

“या भागांत स्थानिक वातावरणाचा प्रभाव अधिक असल्याने, गडगडाटासह पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. मात्र, यासाठी ढगांची उंची वाढणे आवश्यक आहे. सध्याच्या परिस्थितीत ढगांची उंची मर्यादित असल्याने, पावसाचे प्रमाण कमी राहू शकते,” असे हवामान विभागाच्या विशेष अहवालात नमूद करण्यात आले आहे.

या भागांतील शेतकऱ्यांनी पिकांच्या संरक्षणासाठी आवश्यक ती खबरदारी घ्यावी आणि काढणीसाठी तयार असलेल्या पिकांची काढणी वेळेत करावी, असा सल्ला कृषी विभागाकडून देण्यात आला आहे.

आगामी तीन दिवसांचा अंदाज: पावसाची शक्यता वाढणार

हवामान विभागाने आगामी तीन दिवसांसाठी (1, 2 आणि 3 एप्रिल 2025) विशेष अंदाज वर्तवला आहे. या तीन दिवसांत राज्यातील अनेक भागांत पावसाची शक्यता अधिक असल्याचे सांगण्यात आले आहे. विशेषतः मध्य महाराष्ट्र, मराठवाडा आणि विदर्भाच्या काही भागांत गडगडाटासह पाऊस आणि काही ठिकाणी गारपिटीची शक्यताही वर्तवण्यात आली आहे.

“एप्रिलच्या पहिल्या तीन दिवसांत राज्यात वातावरणात अधिक बदल अपेक्षित आहेत. कमी दाबाच्या पट्ट्याचा प्रभाव आणि बंगालच्या उपसागरातून येणारे बाष्प यांच्या एकत्रित परिणामांमुळे या कालावधीत पावसाचे प्रमाण वाढू शकते. विशेषतः 2 एप्रिल रोजी पावसाची तीव्रता अधिक असू शकते,” असे हवामान विभागाच्या दीर्घकालीन अंदाजात नमूद करण्यात आले आहे.

या कालावधीत राज्यातील नागरिकांनी सतर्क राहावे आणि अनावश्यक प्रवास टाळावा, असे आवाहन प्रशासनाकडून करण्यात आले आहे. तसेच, शेतकऱ्यांनी पिकांच्या संरक्षणासाठी योग्य ती खबरदारी घ्यावी, असा सल्ला देण्यात आला आहे.

हवामान बदलाचे शेतीवरील संभाव्य परिणाम

राज्यातील वातावरणात होत असलेले बदल हे शेतीव्यवसायावर विविध प्रकारे परिणाम करू शकतात. विशेषतः रबी हंगामातील पिके जसे की गहू, हरभरा, ज्वारी यांच्या काढणीच्या टप्प्यात असलेल्या शेतकऱ्यांना या पावसामुळे अडचणी येऊ शकतात.

“रबी हंगामातील पिकांची काढणी सुरू असताना, अचानक येणारा पाऊस पिकांचे नुकसान करू शकतो. विशेषतः गहू, हरभरा आणि इतर कडधान्य पिकांच्या दर्जावर परिणाम होऊ शकतो. त्यामुळे, शेतकऱ्यांनी काढणीस तयार असलेल्या पिकांची त्वरित काढणी करावी,” असे कृषी विभागाचे उपसंचालक डॉ. विजय भोसले यांनी सांगितले.

दुसरीकडे, उन्हाळी भाजीपाला आणि फळबागांना मात्र या पावसामुळे फायदा होऊ शकतो. “आंबा, द्राक्ष, संत्रा यासारख्या फळपिकांसाठी तसेच टोमॅटो, वांगी, मिरची यासारख्या भाजीपाला पिकांसाठी हा पाऊस लाभदायक ठरू शकतो. मात्र, अतिवृष्टी झाल्यास फळांवर तडे जाण्याची आणि रोगांचा प्रादुर्भाव वाढण्याची शक्यता नाकारता येत नाही,” असे फलोत्पादन विभागाचे तज्ज्ञ डॉ. अमोल काळे यांनी स्पष्ट केले.

नागरिकांसाठी सूचना आणि सावधगिरीचे उपाय

आगामी दिवसांत पावसाची शक्यता लक्षात घेता, प्रशासनाकडून नागरिकांसाठी काही महत्त्वाच्या सूचना जारी करण्यात आल्या आहेत:

1. अनावश्यक प्रवास टाळावा, विशेषतः गडगडाटासह पाऊस सुरू असताना.
2. मोकळ्या जागी आश्रय घेऊ नये आणि उंच झाडांखाली थांबू नये.
3. विद्युत उपकरणे आणि इलेक्ट्रॉनिक वस्तूंचा वापर करताना विशेष काळजी घ्यावी.
4. गारपीट होण्याची शक्यता असलेल्या भागांत वाहने सुरक्षित ठिकाणी पार्क करावीत.
5. शेतकऱ्यांनी काढणीस तयार असलेल्या पिकांची त्वरित काढणी करावी.
6. पशुधनाच्या संरक्षणासाठी योग्य ती खबरदारी घ्यावी.

“पावसाळी वातावरणात विद्युत पुरवठ्यावर होणारे परिणाम लक्षात घेता, नागरिकांनी आवश्यक साधनसामग्री जसे की कॅन्डल, बॅटरी, टॉर्च इत्यादी तयार ठेवावीत. तसेच, पावसाचे पाणी साचून पूरस्थिती निर्माण होण्याची शक्यता असलेल्या भागांतील नागरिकांनी सतर्क राहावे,” असे आपत्ती व्यवस्थापन विभागाचे अधिकारी श्री. प्रदीप कुलकर्णी यांनी सांगितले.

पावसाच्या शक्यतेवर हवामान विभागाची नजर

सध्या राज्यात ढगाळ वातावरण असले तरी, मोठ्या प्रमाणात पावसाची शक्यता कमी आहे. मात्र, आगामी तीन दिवसांत (1, 2 आणि 3 एप्रिल 2025) वातावरणात अधिक बदल अपेक्षित असून, या कालावधीत अनेक भागांत पावसाची शक्यता वाढली आहे. विशेषतः दक्षिण महाराष्ट्र, मराठवाडा आणि विदर्भाच्या काही भागांत गडगडाटासह पाऊस आणि काही ठिकाणी गारपिटीची शक्यताही वर्तवण्यात आली आहे.

हवामान विभागाकडून या परिस्थितीवर सातत्याने लक्ष ठेवले जात असून, वातावरणातील बदलांनुसार नियमित अपडेट्स दिले जातील. शेतकऱ्यांनी आणि नागरिकांनी हवामानातील बदलांबाबत सतर्क राहावे आणि आवश्यक ती खबरदारी घ्यावी, असे आवाहन प्रशासनाकडून करण्यात आले आहे.

“पावसाचे प्रमाण, तीव्रता आणि कालावधी यांवर नियमित निरीक्षण ठेवले जात आहे. वातावरणातील बदलांनुसार आवश्यक त्या सूचना तात्काळ प्रसारित केल्या जातील,” असे हवामान विभागाचे संचालक डॉ. रामेश्वर शिंदे यांनी सांगितले.