Heavy rain compensation महाराष्ट्र राज्य शासनाने अतिवृष्टी आणि पूर यामुळे नुकसान झालेल्या शेतकऱ्यांसाठी ५९० कोटी रुपयांची मदत जाहीर केली आहे. ऑगस्ट ते ऑक्टोबर २०२४ या कालावधीमध्ये राज्यातील विविध जिल्ह्यांमध्ये झालेल्या अतिवृष्टी आणि पुरामुळे शेतीपिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले होते. या नुकसानीची भरपाई म्हणून शासनाने हा निर्णय घेतला आहे.
शासन निर्णयाचा तपशील
दिनांक १८ मार्च २०२५ रोजी शासनाने या संदर्भात औपचारिक निर्णय जाहीर केला. या शासन निर्णयानुसार, ऑगस्ट ते ऑक्टोबर २०२४ या कालावधीत झालेल्या नुकसानीसाठी एकूण ५९० कोटी १५ लाख ९९ हजार रुपयांची मदत मंजूर करण्यात आली आहे. या निधीचे वाटप थेट लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात डीबीटी (डायरेक्ट बेनिफिट ट्रान्सफर) पद्धतीने केले जाणार आहे.
नुकसान भरपाईचे निकष
मदत दिली जाणारी जास्तीत जास्त जमीन तीन हेक्टर पर्यंत मर्यादित असेल. शासनाकडून मिळणारी ही मदत शेतकऱ्यांना पुढील हंगामासाठी बियाणे, खते आणि इतर शेती सामग्री खरेदी करण्यासाठी उपयोगी पडावी, या हेतूने देण्यात येत आहे. एका हंगामात फक्त एकदाच ही मदत दिली जाईल.
लाभार्थी जिल्हे
या निधीचा लाभ खालील विभाग आणि जिल्ह्यांमधील शेतकऱ्यांना मिळणार आहे:
अमरावती विभाग
- अमरावती, अकोला, यवतमाळ, बुलढाणा (ऑगस्ट २०२४)
- अमरावती, अकोला, बुलढाणा, वाशिम (ऑगस्ट-सप्टेंबर २०२४)
पुणे विभाग
- कोल्हापूर (ऑक्टोबर २०२४)
कोकण विभाग
- ठाणे, पालघर, रायगड, रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग
प्रत्येक जिल्ह्यासाठी बाधित शेतकऱ्यांची संख्या आणि त्यानुसार निधीचे वाटप करण्यात येणार आहे. प्रत्येक विभागासाठी विशिष्ट रक्कम निश्चित करण्यात आली आहे, जी बाधित शेतकऱ्यांच्या संख्येवर आणि नुकसान झालेल्या क्षेत्रावर अवलंबून आहे.
मदत मिळवण्याची प्रक्रिया
१. तलाठी कार्यालयाला भेट द्या: सर्वप्रथम, बाधित शेतकऱ्यांनी त्यांच्या स्थानिक तलाठी कार्यालयाला भेट देऊन त्यांचा विशिष्ट ओळख क्रमांक (आयडेंटिफिकेशन नंबर) प्राप्त करावा.
२. सेवा केंद्रावर केवायसी पूर्ण करा: या ओळख क्रमांकासह, शेतकऱ्यांनी जवळच्या ‘आपले सरकार सेवा केंद्र’ किंवा ‘सेतू सुविधा केंद्रा’वर जाऊन त्यांची केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करावी.
३. बँक खाते माहिती अद्यतन करा: केवायसी प्रक्रियेदरम्यान, शेतकऱ्यांनी त्यांचे बँक खाते तपशील अचूक आणि अद्ययावत असल्याची खात्री करावी.
४. निधी वितरण: केवायसी प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर, ४८ तासांच्या आत निधी थेट लाभार्थी शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा केला जाईल.
महत्त्वाच्या सूचना
- मदत फक्त त्या शेतकऱ्यांनाच मिळेल ज्यांची नावे अधिकृत यादीमध्ये समाविष्ट आहेत.
- केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करणे अनिवार्य आहे. यामुळे बँक खात्याची पडताळणी होईल आणि निधी योग्य व्यक्तीच्या खात्यात जमा होण्याची खात्री केली जाईल.
- शेतकऱ्यांनी त्यांच्या बँक खाते तपशीलांची अचूकता सुनिश्चित करावी, जेणेकरून निधी वितरणात कोणतीही अडचण येणार नाही.
- प्रत्येक लाभार्थी शेतकऱ्याची माहिती काळजीपूर्वक तयार केली जाईल आणि त्यानंतरच निधी वितरित केला जाईल.
निधी वितरणाची पद्धत
शासनाने या मदतीचे वितरण डीबीटी (डायरेक्ट बेनिफिट ट्रान्सफर) पद्धतीद्वारे करण्याचा निर्णय घेतला आहे. यामुळे मध्यस्थांशिवाय निधी थेट लाभार्थी शेतकऱ्याच्या बँक खात्यात जमा केला जाईल. या पद्धतीमुळे पारदर्शकता आणि कार्यक्षमता वाढेल, तसेच निधी वितरणातील विलंब कमी होईल.
पंचनामे आणि यादी
स्थानिक प्रशासनाने नुकसानीचे पंचनामे पूर्ण केले आहेत आणि त्यानुसार लाभार्थी शेतकऱ्यांची यादी तयार करण्यात आली आहे. या यादीमध्ये बाधित शेतकऱ्यांची नावे, त्यांचे नुकसान झालेले क्षेत्र आणि त्यांना मिळणाऱ्या मदतीची रक्कम यांचा समावेश आहे.
ही मदत शेतकऱ्यांना नैसर्गिक आपत्तीमुळे झालेल्या नुकसानीतून सावरण्यास मदत करेल. अतिवृष्टी, पूर, चक्री वादळ यासारख्या नैसर्गिक आपत्तींमुळे शेती पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान होते. अशा परिस्थितीत, शेतकऱ्यांना पुढील हंगामासाठी बियाणे, खते आणि इतर आवश्यक सामग्री खरेदी करणे कठीण जाते. शासनाकडून मिळणारी ही मदत त्यांना पुन्हा शेती करण्यास प्रोत्साहन देईल.
महाराष्ट्र राज्य शासनाने जाहीर केलेली ही ५९० कोटी रुपयांची मदत राज्यातील हजारो शेतकऱ्यांना दिलासा देणारी आहे. नैसर्गिक आपत्तींमुळे झालेल्या नुकसानीची भरपाई म्हणून ही मदत महत्त्वपूर्ण ठरणार आहे. शेतकऱ्यांनी त्यांच्या स्थानिक तलाठी कार्यालयाला भेट देऊन प्रक्रिया सुरू करावी आणि योग्य वेळेत त्यांची केवायसी पूर्ण करावी, जेणेकरून त्यांना या मदतीचा लाभ मिळू शकेल.