Class 10 Marathi paper महाराष्ट्र राज्य माध्यमिक आणि उच्च माध्यमिक शिक्षण मंडळाच्या दहावीच्या परीक्षेत मोठा गैरप्रकार उघडकीस आला आहे. शुक्रवारी (२१ फेब्रुवारी) सुरू झालेल्या परीक्षेच्या पहिल्याच दिवशी मराठी विषयाचा पेपर फुटल्याची धक्कादायक घटना समोर आली आहे. जालना जिल्ह्यातील बदनापूर परीक्षा केंद्रावर घडलेल्या या प्रकारामुळे शिक्षण मंडळाच्या कारभारावर गंभीर प्रश्नचिन्ह उपस्थित झाले आहे.
प्रश्नपत्रिका फुटीचा धक्कादायक प्रकार
सकाळी ११ वाजता सुरू झालेल्या मराठी विषयाच्या परीक्षेत अवघ्या १५-२० मिनिटांतच प्रश्नपत्रिका परीक्षा केंद्राबाहेर आल्याचे समोर आले. अधिक धक्कादायक बाब म्हणजे या प्रश्नपत्रिकेच्या उत्तरपत्रिका झेरॉक्स करून विद्यार्थ्यांपर्यंत पोहोचवल्या गेल्या. स्थानिक झेरॉक्स सेंटरमधून विद्यार्थ्यांना या उत्तरपत्रिका मिळत असल्याचे पालकांनी स्वतः पाहिले आणि त्यांनी तीव्र नाराजी व्यक्त केली आहे.
शिक्षण मंडळाच्या दाव्यांना धक्का
यंदाच्या परीक्षेसाठी शिक्षण मंडळाने कॉपीमुक्त परीक्षा घेण्याचा दावा केला होता. परीक्षा सुरळीत पार पाडण्यासाठी विशेष उपाययोजना केल्याचेही सांगण्यात आले होते. मात्र, पहिल्याच दिवशी घडलेल्या या प्रकारामुळे शिक्षण मंडळाच्या तयारीचा फज्जा उडाला आहे. जालना जिल्ह्यातील १०२ परीक्षा केंद्रांवर सुमारे ३२ हजार विद्यार्थी परीक्षा देत असताना अशा प्रकारचा गैरव्यवहार उघडकीस येणे ही अत्यंत गंभीर बाब मानली जात आहे.
पोलीस विभागाचा तपास सुरू
या प्रकरणाची गंभीर दखल घेत पोलीस विभागाने तपास सुरू केला आहे. प्रश्नपत्रिका व्हॉट्सअॅपद्वारे इतर भागांमध्ये पसरली किंवा कसे, याचाही शोध घेतला जात आहे. शिक्षण मंडळ आणि पोलीस विभाग संयुक्तपणे या प्रकरणाची सखोल चौकशी करणार असल्याचे अधिकाृतरित्या सांगण्यात आले आहे.
विद्यार्थी आणि पालकांमध्ये चिंतेचे वातावरण
या घटनेमुळे राज्यभरातील विद्यार्थी आणि पालकांमध्ये चिंतेचे वातावरण निर्माण झाले आहे. पेपर फुटल्यामुळे परीक्षा पुन्हा घेतली जाईल का, अशी भीती विद्यार्थ्यांमध्ये निर्माण झाली आहे. तसेच, पुढील परीक्षांच्या सुरक्षिततेबाबतही प्रश्न उपस्थित केले जात आहेत. पालक वर्गाने शिक्षण मंडळाच्या कारभाराबद्दल तीव्र नाराजी व्यक्त केली असून, जबाबदार अधिकाऱ्यांवर कारवाईची मागणी केली आहे.
शैक्षणिक तज्ज्ञांनी या प्रकाराबद्दल गंभीर चिंता व्यक्त केली आहे. “परीक्षा प्रणालीतील अशा त्रुटी विद्यार्थ्यांच्या भविष्यावर परिणाम करू शकतात. शिक्षण मंडळाने तातडीने या प्रकरणाची दखल घेऊन कठोर कारवाई करणे आवश्यक आहे,” असे मत ज्येष्ठ शिक्षणतज्ज्ञ डॉ. प्रकाश पाटील यांनी व्यक्त केले.
शिक्षण मंडळासमोर आता अनेक आव्हाने उभी आहेत. पेपर फुटीच्या प्रकरणात दोषींवर कारवाई करणे, उर्वरित परीक्षांची सुरक्षितता सुनिश्चित करणे आणि विद्यार्थी व पालकांचा विश्वास पुन्हा संपादन करणे या गोष्टींना प्राधान्य द्यावे लागणार आहे. शिक्षण मंडळाचे अध्यक्ष श्री. राजेश पाटील यांनी या प्रकरणी विशेष बैठक बोलावली असून, लवकरच महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतले जाणार असल्याचे सांगितले आहे.
या घटनेनंतर शिक्षण मंडळाने परीक्षा प्रणालीत सुधारणा करण्याची गरज व्यक्त केली आहे. प्रश्नपत्रिकांची गोपनीयता राखण्यासाठी अधिक कडक नियम आणि डिजिटल सुरक्षा यंत्रणा राबवली जाणार आहे. परीक्षा केंद्रांवरील देखरेख वाढवणे, सीसीटीव्ही यंत्रणा बळकट करणे आणि परीक्षा पर्यवेक्षकांना विशेष प्रशिक्षण देणे या उपाययोजनांचा विचार केला जात आहे.
या घटनेमुळे महाराष्ट्राच्या शिक्षण व्यवस्थेवर प्रश्नचिन्ह उभे राहिले असले, तरी यातून योग्य धडा घेऊन भविष्यात अशा घटना टाळण्यासाठी ठोस पावले उचलली जाणे अपेक्षित आहे. विद्यार्थी आणि पालकांच्या हिताचे रक्षण करण्यासाठी शिक्षण मंडळाने तातडीने कारवाई करणे आवश्यक असल्याचे मत सर्व स्तरांतून व्यक्त केले जात आहे.