answer sheet of class 10th महाराष्ट्र राज्य माध्यमिक व उच्च माध्यमिक शिक्षण मंडळाच्या (एमएसबीएसएचएसई) दहावीच्या परीक्षेदरम्यान एक धक्कादायक घटना समोर आली आहे. जालना जिल्ह्यातील बदनापूर येथील परीक्षा केंद्रावर मराठी विषयाचा पेपर सुरू असतानाच तो लीक झाल्याची गंभीर बाब उघडकीस आली आहे. या घटनेमुळे राज्यातील शिक्षण व्यवस्था आणि परीक्षा पद्धतीच्या सुरक्षिततेवर प्रश्नचिन्ह उभे राहिले आहे.
प्राप्त माहितीनुसार, २१ फेब्रुवारी रोजी सुरू झालेल्या बोर्ड परीक्षेच्या पहिल्याच दिवशी ही घटना घडली. मराठी विषयाचा पेपर सुरू झाल्यानंतर अल्पावधीतच त्याच्या फोटोकॉपी सोशल मीडियावर व्हायरल झाल्या. विशेष म्हणजे या प्रश्नपत्रिकेच्या झेरॉक्स प्रती बदनापूर परिसरातील अनेक परीक्षा केंद्रांवर पोहोचल्याचेही समोर आले आहे. या घटनेमुळे विद्यार्थी, पालक आणि शिक्षण विभागात एकच खळबळ उडाली आहे.
कॉपीमुक्त परीक्षेचे धोरण धोक्यात
महाराष्ट्र शासन आणि शिक्षण विभागाने यंदाच्या बोर्ड परीक्षांसाठी कॉपीमुक्त वातावरण निर्माण करण्यासाठी विशेष प्रयत्न केले होते. परीक्षा केंद्रांवर सीसीटीव्ही कॅमेरे, फ्लाइंग स्क्वॉड, विशेष पथके अशा अनेक सुरक्षा उपायांची अंमलबजावणी करण्यात आली होती. प्रश्नपत्रिका गळतीला प्रतिबंध करण्यासाठी त्रिस्तरीय सुरक्षा व्यवस्था उभारण्यात आली होती. मात्र या सर्व उपाययोजनांना छेद देत झालेली ही पेपर गळती शिक्षण विभागाच्या तयारीवर प्रश्नचिन्ह उभे करते आहे.
विद्यार्थी आणि पालकांमध्ये चिंतेचे वातावरण
या घटनेमुळे परीक्षा देणाऱ्या विद्यार्थ्यांमध्ये आणि त्यांच्या पालकांमध्ये चिंतेचे वातावरण निर्माण झाले आहे. विद्यार्थ्यांना त्यांच्या परीक्षेची काळजी असतानाच, पालकांना आपल्या पाल्याच्या परीक्षेवर याचा काय परिणाम होईल, अशी चिंता सतावत आहे. अनेक पालकांनी या प्रकरणी त्वरित कारवाई करण्याची मागणी केली आहे. तसेच भविष्यात अशा घटना टाळण्यासाठी कडक उपाययोजना करण्याची गरज व्यक्त केली आहे.
शिक्षण विभागाकडून अद्याप मौन
या संपूर्ण प्रकरणावर शिक्षण विभागाकडून अद्याप कोणतेही अधिकृत निवेदन जारी करण्यात आलेले नाही. मात्र सूत्रांकडून मिळालेल्या माहितीनुसार, या घटनेची गांभीर्याने दखल घेऊन उच्चस्तरीय चौकशी करण्याचे आदेश लवकरच दिले जाण्याची शक्यता आहे. प्रश्नपत्रिका गळतीमागील सूत्रधार कोण, यामध्ये कोणाचा हात आहे, परीक्षा केंद्रावरील सुरक्षा व्यवस्थेत त्रुटी होत्या का, याची सखोल चौकशी केली जाणार असल्याचे सांगण्यात येत आहे.
कारवाईची मागणी
शैक्षणिक तज्ज्ञ आणि विविध शिक्षण संघटनांनी या प्रकरणी कडक कारवाईची मागणी केली आहे. पेपर फुटीसारख्या गंभीर घटनेला जबाबदार असणाऱ्या व्यक्तींवर कठोर कारवाई करण्याची मागणी होत आहे. तसेच भविष्यात अशा घटना घडू नयेत यासाठी परीक्षा पद्धतीत आमूलाग्र बदल करण्याची गरज व्यक्त केली जात आहे.
या घटनेमुळे महाराष्ट्र बोर्डाच्या परीक्षा व्यवस्थेवर अनेक प्रश्न उपस्थित झाले आहेत. विद्यार्थ्यांच्या भविष्याशी निगडित असलेल्या या परीक्षांची विश्वासार्हता टिकवून ठेवण्यासाठी शिक्षण विभागाला ठोस पावले उचलावी लागणार आहेत. तसेच परीक्षा प्रणालीत अधिक पारदर्शकता आणण्यासाठी नवीन धोरणांची आखणी करावी लागणार आहे.
दरम्यान, या घटनेची पुनरावृत्ती होऊ नये यासाठी उर्वरित परीक्षांदरम्यान अतिरिक्त सुरक्षा उपाययोजना करण्यात येणार असल्याचे सूत्रांकडून सांगण्यात येत आहे. परीक्षा केंद्रांवर विशेष दक्षता पथके तैनात करण्यात येणार असून, प्रश्नपत्रिकांच्या वितरण आणि संकलन प्रक्रियेवर कडक नियंत्रण ठेवले जाणार आहे.