Kanda market prices महाराष्ट्रातील कांदा बाजारात सध्या मोठी तेजी पहायला मिळत आहे. राज्यभरातील बाजार समित्यांमध्ये कांद्याचे दर गगनाला भिडले असून, शेतकरी वर्गात आनंदाचे वातावरण आहे.
मागील काही वर्षांत नैसर्गिक आपत्ती आणि बाजारभावातील चढउतारांमुळे मोठ्या आर्थिक संकटाला सामोरे गेलेल्या कांदा उत्पादक शेतकऱ्यांसाठी हा काळ निश्चितच दिलासादायक ठरत आहे. विशेषतः राज्यातील प्रमुख कांदा उत्पादक भागांतील बाजार समित्यांमध्ये कांद्याला अभूतपूर्व दर मिळत असल्याचे चित्र आहे.
राज्यातील बाजारपेठेत कांद्याची मोठी आवक
सध्या महाराष्ट्रातील बाजार समित्यांमध्ये कांद्याची आवक मोठ्या प्रमाणात वाढली आहे. सोलापूर बाजार समितीमध्ये सर्वाधिक म्हणजे सुमारे 25,000 क्विंटल कांद्याची आवक नोंदवली गेली आहे. त्यापाठोपाठ लालसगाव बाजार समितीत 20,423 क्विंटल, पिंपळगाव बसवंत बाजार समितीत 19,000 क्विंटल, मुंबई बाजार समितीत 17,524 क्विंटल आणि पुणे बाजार समितीत 13,412 क्विंटल कांद्याची आवक झाली आहे.
मालेगाव बाजार समितीत 13,000 क्विंटल, चांदवड बाजार समितीत 8,500 क्विंटल, संगमनेर बाजार समितीत 8,300 क्विंटल आणि येवला बाजार समितीत 8,000 क्विंटल कांद्याची आवक नोंदवली गेली. तर अकोला बाजार समितीत 1,550 क्विंटल आणि कोल्हापूर बाजार समितीत 731 क्विंटल कांद्याची आवक झाली आहे.
कांद्याला मिळत आहेत उत्तम दर
सध्या कांद्याचे दर इतिहासातील सर्वोच्च पातळीवर पोहोचले आहेत. विशेषतः सोलापूर बाजार समितीत कांद्याचा कमाल दर ₹3800 प्रति क्विंटल आणि सरासरी दर ₹2000 प्रति क्विंटल नोंदवला गेला आहे. तर कोल्हापूर बाजार समितीत कमाल दर ₹3550 प्रति क्विंटल आणि सरासरी दर ₹2200 प्रति क्विंटल आहे.
चांदवड बाजार समितीत सरासरी दर सर्वाधिक म्हणजे ₹3000 प्रति क्विंटल नोंदवला गेला असून, कमाल दर ₹3410 प्रति क्विंटल आहे. पिंपळगाव बसवंत बाजार समितीत सरासरी दर ₹2750 प्रति क्विंटल आणि कमाल दर ₹3400 प्रति क्विंटल आहे. मुंबई आणि पुणे बाजार समित्यांमध्ये सरासरी दर ₹2400 प्रति क्विंटल आहे. तर येवला बाजार समितीत सरासरी दर ₹2450 प्रति क्विंटल आणि संगमनेर बाजार समितीत सरासरी दर ₹2450 प्रति क्विंटल आहे.
‘लालसगाव’चा लाल कांदा चमकला!
महाराष्ट्रातील कांदा बाजारपेठेचे प्रमुख केंद्र असलेल्या लालसगाव बाजार समितीत उन्हाळी कांद्याला ₹1600 ते ₹2600 प्रति क्विंटल आणि लाल कांद्याला ₹1175 ते ₹2900 प्रति क्विंटल एवढा दर मिळत आहे. लालसगावमध्ये 20,423 क्विंटल कांद्याची आवक नोंदवली गेली असून, राज्यात दुसऱ्या क्रमांकाची सर्वाधिक आवक येथे झाली आहे.
लालसगाव हे देशातील सर्वात मोठे कांदा बाजारपेठ केंद्र मानले जाते. येथील दरांचा महाराष्ट्रासह संपूर्ण देशातील कांदा बाजाराच्या किंमतींवर परिणाम होत असतो. सध्या येथील कांद्याला मिळत असलेले दर अनेक वर्षांतील सर्वाधिक आहेत.
दरवाढीची कारणमीमांसा
सध्या कांद्याच्या दरात मोठी वाढ झाली असून, यामागे अनेक महत्त्वाची कारणे आहेत:
- उत्पादनात घट: यंदा हवामानातील बदलांमुळे कांद्याचे उत्पादन तुलनेने कमी झाले आहे. त्यामुळे पुरवठा कमी असून मागणी अधिक आहे, याचा परिणाम दरवाढीवर झाला आहे.
- निर्यातीत वाढ: परदेशी बाजारपेठेत भारतीय कांद्याची मोठ्या प्रमाणात मागणी वाढली आहे. निर्यातीसाठी कांद्याची खरेदी मोठ्या प्रमाणात होत असल्याने स्थानिक बाजारपेठेतही दरवाढ झाली आहे. 🌍
- साठवणुकीतील कांदा विक्री: अनेक शेतकऱ्यांनी सिझन संपल्यानंतर चांगला दर मिळण्याच्या अपेक्षेने कांदा साठवणूक करून ठेवला होता. आता या कांद्याची विक्री होत असल्याने बाजारात कांद्याची आवक वाढली आहे.
- उन्हाळी कांद्याची मोठी आवक: सध्या उन्हाळी कांद्याचे पीक मोठ्या प्रमाणात बाजारात येत आहे. या कांद्याचा दर्जा चांगला असल्याने त्याला उत्तम दर मिळत आहेत.
- परदेशी बाजारपेठेत मागणी: श्रीलंका, बांगलादेश, मध्य पूर्व देश आदी देशांमध्ये भारतीय कांद्याला मोठी मागणी असल्याने यंदा देशांतर्गत दरही वाढले आहेत.
शेतकऱ्यांचे ‘अश्रू’ सुकले!
“कांदा लावला निघाला फुकट, शेवटी उरला फक्त कांद्याचा कट” अशी अवस्था मागील काही वर्षांत कांदा उत्पादक शेतकऱ्यांची होती. अनेकदा कांदा उत्पादन खर्च देखील न निघाल्याने शेतकऱ्यांना मोठे आर्थिक नुकसान सोसावे लागले. परंतु यंदा कांद्याला मिळत असलेल्या चांगल्या दरांमुळे शेतकऱ्यांचे ‘अश्रू’ पुसले गेले आहेत.
“मागील तीन वर्षांपासून आम्ही कांदा उत्पादनात नुकसान सहन करत होतो. कधी दर नव्हता, तर कधी नैसर्गिक आपत्तीमुळे पीक हातची गेले. यंदा मात्र कांद्याला चांगला दर मिळत असल्याने आमच्या कष्टाचे चीज झाले आहे,” असे एक शेतकरी संतोष पाटील सांगतात. 🌱
विशेषतः निफाड, मालेगाव, चांदवड, लालसगाव, पिंपळगाव आणि संगमनेर भागातील शेतकऱ्यांना यंदा कांदा उत्पादनातून चांगला नफा मिळत आहे. प्रति क्विंटल ₹2000 ते ₹3000 इतका दर मिळत असल्याने उत्पादन खर्च वजा जाता शेतकऱ्यांना चांगला नफा मिळत आहे.
दराची भविष्यातील स्थिती कशी राहणार?
सध्या कांद्याचे दर उच्चांकी पातळीवर असले तरी पुढील काही आठवड्यांत त्यात काही प्रमाणात घट होण्याची शक्यता व्यक्त केली जात आहे. कृषी तज्ज्ञांच्या मते, आगामी काळात खरीप हंगामाचा कांदा बाजारात येण्यास सुरुवात होईल, त्यामुळे पुरवठा वाढून दरात थोडी घट होऊ शकते.
“सध्या कांद्याला मिळत असलेले दर हा शेतकऱ्यांसाठी निश्चितच आनंदाचा क्षण आहे. परंतु शेतकऱ्यांनी दरातील चढउतार लक्षात घेऊन भविष्यातील नियोजन करणे महत्त्वाचे आहे,” असे कृषी विभागाचे एक अधिकारी सांगतात.
ग्राहकांवर आर्थिक बोजा
कांद्याच्या दरवाढीचा सर्वाधिक परिणाम सामान्य ग्राहकांवर होत आहे. सध्या किरकोळ बाजारात कांद्याची किंमत ₹40 ते ₹60 प्रति किलो इतकी झाली आहे. विशेषतः शहरी भागात कांद्याच्या वाढत्या किंमतींमुळे गृहिणींच्या अर्थसंकल्पावर मोठा परिणाम होत आहे.
“आम्हाला शेतकऱ्यांनी चांगला दर मिळावा हे वाटते, परंतु त्याचवेळी सामान्य ग्राहकांनाही परवडणाऱ्या दरात कांदा मिळावा. सरकारने याबाबत योग्य नियोजन करायला हवे,” असे एक गृहिणी म्हणाली.
शासनाच्या उपाययोजना
कांद्याच्या दरवाढीला आळा घालण्यासाठी आणि ग्राहकांना दिलासा देण्यासाठी शासनाने काही उपाययोजना केल्या आहेत. कांदा निर्यातीवर काही प्रमाणात मर्यादा आणण्याचा विचार सुरू आहे. तसेच, सरकारी यंत्रणांमार्फत वाजवी दरात कांदा उपलब्ध करून देण्याचा प्रयत्न केला जात आहे.
सध्या महाराष्ट्रातील कांदा बाजारपेठेत चांगली तेजी असून, शेतकऱ्यांना त्यांच्या उत्पादनाचे समाधानकारक दर मिळत आहेत. विशेषतः सोलापूर, लालसगाव, पिंपळगाव बसवंत आणि चांदवड येथील बाजार समित्यांमध्ये कांद्याचे दर ऐतिहासिक उच्चांकी पातळीवर पोहोचले आहेत.
ही बाब कांदा उत्पादक शेतकऱ्यांसाठी आनंदाची असली तरी, सामान्य ग्राहकांसाठी मात्र चिंतेची बाब आहे. यापुढील काळात बाजारभाव कसे राहतात आणि शासन कोणत्या उपाययोजना करते याकडे सर्वांचे लक्ष लागले आहे.