Heavy rain in district भारतीय हवामान विभागाने (IMD) अनेक राज्यांसाठी अतिमुसळधार पावसाचा इशारा दिला असून, नागरिकांना पुढील दोन दिवसांमध्ये सतर्कतेने राहण्याचे आवाहन केले आहे. विशेषतः पश्चिम बंगाल, ओडिशा, छत्तीसगड, मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र आणि राजस्थानमध्ये पावसाचा जोर वाढण्याचा अंदाज वर्तवण्यात आला आहे. हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार, या राज्यांमध्ये पुढील ४८ तासांमध्ये मुसळधार ते अतिमुसळधार पावसाची शक्यता व्यक्त करण्यात आली आहे.
सध्या देशाच्या विविध भागांत पावसाळी वातावरण सक्रिय झाले असून, अनेक ठिकाणी वादळी वारे आणि विजांचा कडकडाटासह पाऊस कोसळत आहे. हवामान विभागाने मिळालेल्या अद्ययावत माहितीनुसार, पुढील काही दिवसांत हा पावसाचा जोर वाढण्याची शक्यता आहे. काही भागांमध्ये तर ताशी ५० ते ६० किलोमीटर वेगाने वारे वाहण्याचा अंदाज व्यक्त करण्यात आला आहे.
“पश्चिम बंगाल, ओडिशा आणि छत्तीसगडमध्ये विशेषतः मुसळधार पावसाची शक्यता अधिक असून, या राज्यांमधील काही भागांत पूरस्थिती निर्माण होऊ शकते,” असे हवामान विभागाचे उपमहासंचालक डॉ. अनिल कुमार यांनी सांगितले. “आम्ही स्थानिक प्रशासनांशी संपर्कात असून, आपत्ती व्यवस्थापन यंत्रणा सज्ज ठेवण्याचे निर्देश दिले आहेत,” असेही ते म्हणाले.
मुंबईसह राज्यभरात अतिवृष्टीची शक्यता
महाराष्ट्रात विशेषतः विदर्भ आणि मराठवाड्यातील अनेक जिल्ह्यांसाठी हवामान विभागाने येलो आणि ऑरेंज अलर्ट जारी केला आहे. यवतमाळ, वर्धा, चंद्रपूर, भंडारा आणि गोंदिया या जिल्ह्यांसाठी ऑरेंज अलर्ट जारी करण्यात आला असून, अमरावती, वाशिम, नागपूर आणि गडचिरोली या जिल्ह्यांना येलो अलर्ट देण्यात आला आहे.
मुंबईमध्ये देखील पुढील काही दिवसांत मध्यम ते जोरदार पावसाची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे. शहराच्या पश्चिम उपनगरांमध्ये विशेषतः अधिक पावसाचा अंदाज असून, बृहन्मुंबई महानगरपालिकेने (BMC) नागरिकांना अनावश्यक प्रवास टाळण्याचे आवाहन केले आहे.
“मुंबईमध्ये पुढील २४ तासांत मध्यम स्वरूपाचा पाऊस अपेक्षित आहे, परंतु उपनगरांमध्ये मात्र जोरदार पावसाची शक्यता आहे. पावसाच्या तीव्रतेनुसार वाहतूक व्यवस्थेवर परिणाम होऊ शकतो,” असे बृहन्मुंबई महानगरपालिकेच्या प्रवक्त्याने सांगितले.
विदर्भात पुराचा धोका
विदर्भातील अनेक भागांत सध्या ढगाळ वातावरण असून, विजांच्या कडकडाटासह मुसळधार पाऊस कोसळण्याची शक्यता आहे. विशेषतः नागपूर, चंद्रपूर, गडचिरोली आणि भंडारा जिल्ह्यांमध्ये अतिवृष्टीची शक्यता अधिक आहे. या जिल्ह्यांतील नदी-नाल्यांच्या पाणी पातळीत वाढ होण्याची शक्यता असल्याने, स्थानिक प्रशासनाने नागरिकांना नदीकाठच्या भागांत न जाण्याचे आवाहन केले आहे.
नागपूरच्या जिल्हाधिकारी डॉ. विपिन इटनकर यांनी सांगितले, “विदर्भात पुढील ४८ तासांत जोरदार पाऊस अपेक्षित असल्याने, आम्ही सर्व तहसीलदार, तलाठी आणि ग्रामसेवकांना सतर्क राहण्याचे निर्देश दिले आहेत. खबरदारीचा उपाय म्हणून, आम्ही आपत्ती व्यवस्थापन पथकांना तयारीत राहण्यास सांगितले आहे.”
वनविभागाने देखील पूर परिस्थितीसाठी विशेष पथके तैनात केली असून, नदीकाठच्या गावांमध्ये बचाव कार्याची तयारी करण्यात आली आहे. “अतिवृष्टीमुळे वनक्षेत्रातील नदी-नाले ओसंडून वाहण्याची शक्यता असल्याने, वन्यप्राण्यांचा मानवी वस्तीमध्ये शिरकाव होऊ शकतो. अशा परिस्थितीत नागरिकांनी सावधगिरी बाळगावी,” असे वनविभागाचे अधिकारी वसंत जोशी यांनी सांगितले.
राजस्थानमध्ये वादळी वारे
राजस्थानमधील अनेक जिल्ह्यांमध्ये वादळी वाऱ्यांसह पावसाचा इशारा देण्यात आला आहे. जयपूर, अजमेर, कोटा, उदयपूर आणि जोधपूरमध्ये पुढील २४ तासांत मध्यम ते जोरदार पावसाची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे. राजस्थानमधील पावसाळा नेहमीपेक्षा अधिक सक्रिय असल्याचे हवामान विभागाचे अधिकारी सांगत आहेत.
“राजस्थानमधील पावसाळा यंदा वेगळा आहे. सामान्यतः या काळात पाऊस कमी होत असतो, परंतु यंदा अजूनही जोरदार पावसाची शक्यता आहे. विशेषतः दक्षिण-पूर्व राजस्थानमध्ये पावसाचा जोर अधिक राहील,” असे राजस्थान हवामान विभागाचे संचालक डॉ. राजेश शर्मा यांनी सांगितले.
दिल्लीत तापमानात घट
राष्ट्रीय राजधानी दिल्लीमध्ये पुढील काही दिवसांत मध्यम स्वरूपाचा पाऊस अपेक्षित असून, तापमानात घट होण्याची शक्यता आहे. हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार, दिल्लीत पुढील आठवड्यात कमाल तापमान ३४ अंश सेल्सिअसपर्यंत राहण्याची शक्यता आहे. सध्या दिल्लीत धुळीची समस्या असली तरी, पावसामुळे हवा शुद्ध होण्यास मदत होईल.
“दिल्लीमध्ये पुढील तीन दिवसांत हलका ते मध्यम स्वरूपाचा पाऊस अपेक्षित आहे. त्यामुळे वायू प्रदूषणाची पातळी कमी होण्यास मदत होईल,” असे हवामान विभागाचे अधिकारी डॉ. कुलदीप श्रीवास्तव यांनी सांगितले.
झारखंडमध्ये रेड अलर्ट
झारखंडमधील अनेक जिल्ह्यांसाठी हवामान विभागाने रेड अलर्ट जारी केला आहे. रांची, धनबाद, जमशेदपूर आणि हजारीबाग या जिल्ह्यांमध्ये पुढील ४८ तासांत अतिमुसळधार पावसाची शक्यता आहे. झारखंडमधील काही भागांत आधीच पावसाने थैमान घातले असून, पुढील काही दिवसांत परिस्थिती अधिक बिकट होण्याची भीती आहे.
“झारखंडमध्ये गेल्या तीन दिवसांत सरासरीपेक्षा ७०% अधिक पाऊस झाला आहे. पुढील काही दिवसांतही हा क्रम कायम राहण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे नदी-नाल्यांच्या पाणी पातळीत वाढ होऊन पूरस्थिती निर्माण होऊ शकते,” असे झारखंड सरकारचे सचिव राजेश कुमार यादव यांनी सांगितले.
शेतकऱ्यांसाठी मिश्र फलित
अतिवृष्टीमुळे शेतकऱ्यांना मिश्र परिणामांना सामोरे जावे लागणार आहे. पावसामुळे एका बाजूला पाणीसाठा वाढून भूजल पातळीत सुधारणा होईल, तर दुसऱ्या बाजूला अतिवृष्टीमुळे पिकांचे नुकसान होण्याची शक्यता आहे.
कृषी विभागाचे उपसंचालक डॉ. प्रदीप जाधव यांनी शेतकऱ्यांना सल्ला दिला की, “ज्या भागांत अतिवृष्टीची शक्यता आहे, तेथील शेतकऱ्यांनी शेतातील पाण्याचा निचरा होईल याची काळजी घ्यावी. शेतात पाणी साचून राहिल्यास पिकांची वाढ खुंटू शकते. विशेषतः कापूस, सोयाबीन आणि तूर पिकांवर अतिवृष्टीचा विपरीत परिणाम होऊ शकतो.”
नागरिकांसाठी सूचना
हवामान विभागाने नागरिकांना पुढील सूचना दिल्या आहेत:
- अनावश्यक प्रवास टाळावा आणि घराबाहेर पडताना छत्री किंवा रेनकोट सोबत ठेवावा.
- विद्युत उपकरणांचा वापर करताना विशेष काळजी घ्यावी.
- विजांच्या कडकडाटासह पाऊस असल्यास, मोकळ्या जागेत थांबू नये.
- वाहन चालवताना अतिशय सावधगिरी बाळगावी आणि वेग मर्यादित ठेवावा.
- नदी-नाल्यांच्या जवळ जाणे टाळावे आणि पुराच्या पाण्यातून चालणे किंवा वाहन चालवणे टाळावे.
- आपत्कालीन परिस्थितीत तात्काळ स्थानिक प्रशासनाशी संपर्क साधावा.
हवामान विभागाचे उपमहासंचालक डॉ. संजय मोहिते यांनी नागरिकांना आश्वासित केले की, “आम्ही परिस्थितीवर बारकाईने लक्ष ठेवत आहोत आणि आवश्यकतेनुसार अद्ययावत माहिती पुरवत राहू. नागरिकांनी घाबरून न जाता, सावधगिरी बाळगावी आणि हवामान विभागाच्या सूचनांचे पालन करावे.”
वाहतूक व्यवस्थेवर परिणाम
मुसळधार पावसामुळे रेल्वे आणि विमान वाहतुकीवरही परिणाम होण्याची शक्यता आहे. रेल्वे प्रशासनाने काही रेल्वे मार्गांवर गतिमर्यादा लागू केली असून, विमानतळ प्राधिकरणानेही विमानांच्या उड्डाणात विलंब होऊ शकतो, अशी सूचना दिली आहे.
“पावसामुळे विमानतळावरील दृश्यमानता कमी होऊ शकते, त्यामुळे काही उड्डाणांमध्ये विलंब होण्याची शक्यता आहे,” असे मुंबई विमानतळ प्राधिकरणाच्या प्रवक्त्याने सांगितले.
अतिमुसळधार पावसाचा इशारा लक्षात घेता, नागरिकांनी विशेष सतर्कता बाळगणे आवश्यक आहे. विशेषतः विदर्भ, पश्चिम बंगाल, ओडिशा, झारखंड आणि छत्तीसगडमधील नागरिकांनी अधिक सावधगिरी बाळगावी. प्रशासनाने आपत्ती व्यवस्थापन यंत्रणा सज्ज ठेवली असली तरी, नागरिकांनीही स्वतःची काळजी घेणे महत्त्वाचे आहे. पावसाळी परिस्थितीमध्ये सुरक्षित राहण्यासाठी, हवामान विभागाच्या अपडेट्सवर लक्ष ठेवावे आणि प्रशासनाच्या सूचनांचे पालन करावे.