installment of Namo Shetkari महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी आज एक महत्त्वपूर्ण आणि आनंददायी बातमी समोर आली आहे. गेल्या अनेक दिवसांपासून प्रतीक्षा असलेल्या नमो शेतकरी महासन्मान योजनेच्या सहाव्या हप्त्याच्या वितरणासाठी शासनाने अखेर हिरवा कंदील दाखवला आहे. आज निर्गमित झालेल्या शासन निर्णयानुसार सहाव्या हप्त्यासोबतच यापूर्वीच्या प्रलंबित दायित्वांचे वितरण करण्यासाठी 1642.98 कोटी रुपयांचा निधी मंजूर करण्यात आला आहे. या निर्णयामुळे राज्यातील लाखो शेतकऱ्यांना दिलासा मिळणार आहे.
शेतकऱ्यांच्या प्रतीक्षेचा अंत
पीएम किसान योजनेच्या हप्त्यासोबत नमो शेतकरी महासन्मान योजनेचा हप्ता मिळण्याची शेतकऱ्यांना सवय झाली होती. मात्र मागील हप्त्यावेळी केवळ पीएम किसानचा हप्ता शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा करण्यात आला होता. त्यामुळे राज्याच्या या महत्त्वाकांक्षी योजनेबद्दल अनेक प्रश्न उपस्थित होत होते. “नमोचा हप्ता केव्हा मिळणार?” हा प्रश्न प्रत्येक शेतकऱ्याच्या मनात होता. आता या शासन निर्णयामुळे शेतकऱ्यांची ही प्रतीक्षा संपुष्टात येणार आहे.
योजनेबद्दल माहिती
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना ही महाराष्ट्र शासनाची एक महत्त्वाकांक्षी योजना आहे. या योजनेंतर्गत राज्यातील शेतकऱ्यांना केंद्र सरकारच्या पीएम किसान योजनेच्या व्यतिरिक्त आर्थिक मदत दिली जाते. पीएम किसान योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांना दरवर्षी 6,000 रुपये (2,000 रुपये प्रति हप्ता) मिळतात, तर नमो शेतकरी योजनेंतर्गत महाराष्ट्र शासनाकडून अतिरिक्त आर्थिक सहाय्य दिले जाते.
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांना पीएम किसान योजनेसाठी नोंदणी केलेली असणे आवश्यक आहे. या योजनेची अंमलबजावणी करताना सरकारने विशेष काळजी घेतली असून पारदर्शकता राखण्यासाठी थेट लाभ हस्तांतरण (DBT) पद्धतीचा अवलंब केला जातो. यामुळे मध्यस्थांशिवाय थेट शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात रक्कम जमा होते.
सहाव्या हप्त्याचे वैशिष्ट्य
आज जाहीर झालेल्या शासन निर्णयानुसार, सहावा हप्ता (डिसेंबर 2024 ते मार्च 2025) आणि यापूर्वीच्या हप्त्यांमधील प्रलंबित दायित्व लाभार्थ्यांना अदा करण्यासाठी 1642.98 कोटी रुपये वितरित करण्यास मान्यता देण्यात आली आहे. यापूर्वी वितरित केलेल्या निधीपैकी शिल्लक असलेले 653.50 कोटी रुपये व्यतिरिक्त हा निधी आहे.
या शासन निर्णयामुळे राज्यातील पात्र शेतकऱ्यांच्या खात्यात लवकरच सहाव्या हप्त्याचा लाभ जमा होईल. सोबतच, काही कारणास्तव यापूर्वीच्या हप्त्यांमध्ये ज्या शेतकऱ्यांना लाभापासून वंचित राहावे लागले होते, त्यांनाही या प्रलंबित रकमेचा लाभ मिळणार आहे.
यापूर्वीच्या हप्त्यांची स्थिती
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेंतर्गत आतापर्यंत पाच हप्ते वितरित करण्यात आले आहेत. पहिला, दुसरा, तिसरा, चौथा आणि पाचवा हप्ता यापूर्वीच पात्र लाभार्थ्यांच्या खात्यात जमा करण्यात आला आहे. तथापि, काही कारणांमुळे काही लाभार्थी यापूर्वीच्या हप्त्यांपासून वंचित राहिले होते. आता या शासन निर्णयामुळे अशा लाभार्थ्यांनाही त्यांच्या प्रलंबित रकमेचा लाभ मिळणार आहे.
लाभार्थ्यांसाठी महत्त्वपूर्ण सूचना
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी काही महत्त्वपूर्ण बाबींची नोंद घ्यावी:
- बँक खाते अद्ययावत ठेवा: निधी थेट लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात जमा होत असल्याने, बँक खात्याची माहिती अद्ययावत असणे आवश्यक आहे.
- आधार कार्ड लिंक करा: पीएम किसान पोर्टलवर नोंदणी केलेले आधार कार्ड बँक खात्याशी लिंक असणे आवश्यक आहे.
- पात्रता तपासा: सर्व शेतकरी या योजनेचे लाभार्थी होऊ शकत नाहीत. काही निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे. यासाठी पीएम किसान पोर्टलवर पात्रता तपासून घ्यावी.
- e-KYC पूर्ण करा: पीएम किसान पोर्टलवर e-KYC प्रक्रिया पूर्ण केल्यानंतरच या योजनेचा लाभ मिळू शकतो.
शेतकरी हिताची पावले
महाराष्ट्र शासनाने शेतकऱ्यांच्या कल्याणासाठी अनेक योजना राबवल्या आहेत. नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना त्यापैकी एक महत्त्वपूर्ण योजना आहे. दुष्काळ, अवकाळी पाऊस, कीटकनाशकांची वाढती किंमत अशा अनेक आव्हानांना सामोरे जाणाऱ्या शेतकऱ्यांना या योजनेमुळे थोडाफार दिलासा मिळत आहे.
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेंतर्गत मिळणारी रक्कम शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवण्यास पूरक ठरत आहे. शेतीमध्ये आवश्यक असणाऱ्या बियाणे, खते, कीटकनाशके यांच्या खरेदीसाठी या रकमेचा उपयोग शेतकरी करू शकतात. त्यामुळे उत्पादन खर्च कमी होण्यास मदत होते.
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेच्या यशस्वी अंमलबजावणीनंतर सरकारकडून अशा अनेक योजनांची अपेक्षा आहे. विशेषत: छोट्या आणि सीमांत शेतकऱ्यांना लक्षित करणाऱ्या योजना अधिक प्रभावी ठरू शकतात. शेतीमालाला योग्य भाव मिळण्यासाठी बाजारपेठेची उपलब्धता, शीतगृहे, प्रक्रिया उद्योग अशा पायाभूत सुविधांवर भर देणे आवश्यक आहे.
सोबतच, आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर, सेंद्रिय शेतीला प्रोत्साहन, जलसिंचन सुविधांचा विकास अशा अनेक उपाययोजनांद्वारे शेतीक्षेत्राच्या स्थिरतेसाठी प्रयत्न करणे गरजेचे आहे. नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे.
शेतकऱ्यांच्या प्रतिक्रिया
शासन निर्णय जाहीर होताच राज्यभरातील शेतकऱ्यांमध्ये समाधानाचे वातावरण पसरले आहे. विशेषत: दुष्काळी परिस्थितीत या हप्त्याची वाट पाहणाऱ्या शेतकऱ्यांना मोठा दिलासा मिळाला आहे.
“गेले काही महिने आम्ही नमो शेतकरी योजनेचा हप्ता मिळेल का याबद्दल साशंक होतो. आता हा निधी मंजूर झाल्याने खरीप हंगामासाठी तयारी करणे सोपे जाईल,” असे एका शेतकऱ्याने सांगितले.
“दुष्काळी परिस्थितीमुळे आमच्या शेतीचे मोठे नुकसान झाले आहे. अशा वेळी सरकारकडून मिळणारी मदत महत्त्वाची ठरते. नमो शेतकरी योजनेचा हप्ता मिळाल्याने थोडाफार दिलासा मिळेल,” अशी प्रतिक्रिया अन्य एका शेतकऱ्याने व्यक्त केली.
महाराष्ट्र सरकारने नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेच्या सहाव्या हप्त्यासाठी 1642.98 कोटी रुपयांचा निधी मंजूर करण्याचा निर्णय घेतला आहे. या निर्णयामुळे डिसेंबर 2024 ते मार्च 2025 या कालावधीतील सहावा हप्ता आणि यापूर्वीच्या हप्त्यांमधील प्रलंबित दायित्व लाभार्थ्यांना अदा केले जाणार आहे.
शेतकऱ्यांना आर्थिक सहाय्य देण्याच्या उद्देशाने सुरू करण्यात आलेल्या या योजनेमुळे राज्यातील लाखो शेतकऱ्यांना दिलासा मिळत आहे. शेतीक्षेत्रात येणाऱ्या अनेक आव्हानांना सामोरे जाण्यासाठी अशा योजना उपयुक्त ठरत आहेत. लवकरच हा निधी पात्र लाभार्थ्यांच्या खात्यात जमा होईल, अशी अपेक्षा आहे.