account in SBI bank भारतातील सर्वांत मोठी आणि विश्वसनीय अशी ओळख असलेल्या स्टेट बँक ऑफ इंडिया (एसबीआय) आपल्या ग्राहकांसाठी अनेक महत्त्वपूर्ण योजना राबवत असते. यापैकी एक महत्त्वाची योजना म्हणजे प्रधानमंत्री जनधन योजना (पीएमजेडीवाय), ज्याद्वारे खातेधारकांना २ लाख रुपयांपर्यंतचा अपघात विमा मिळू शकतो. या लेखात आपण या योजनेची संपूर्ण माहिती, पात्रता, अर्ज प्रक्रिया, आणि योजनेचे फायदे याबद्दल सविस्तर जाणून घेणार आहोत.
प्रधानमंत्री जनधन योजना:
प्रधानमंत्री जनधन योजना ही भारत सरकारद्वारे सुरू करण्यात आलेली एक राष्ट्रीय आर्थिक समावेशन योजना आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश प्रत्येक भारतीय कुटुंबाला बँकिंग व्यवस्थेशी जोडणे आणि वित्तीय सेवांचा लाभ देणे हा आहे. या योजनेअंतर्गत खाते उघडणाऱ्या खातेधारकांना अनेक लाभ मिळतात, त्यापैकी सर्वात महत्त्वपूर्ण लाभ म्हणजे २ लाख रुपयांचा अपघात विमा संरक्षण.
२ लाख रुपयांचा अपघात विमा: जनधन योजनेचा महत्त्वाचा घटक
प्रधानमंत्री जनधन योजनेअंतर्गत उघडलेल्या खात्यांना २ लाख रुपयांचा अपघात विमा संरक्षण मोफत दिला जातो. या विमा संरक्षणाचे सर्वात महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे खातेधारकाला कोणताही विमा हप्ता भरावा लागत नाही. विमा संरक्षण पूर्णपणे मोफत असून, सरकारद्वारे याचा खर्च उचलला जातो.
अपघाती मृत्यू झाल्यास, खातेधारकाच्या कुटुंबीयांना २ लाख रुपयांची रक्कम आर्थिक मदत म्हणून दिली जाते. ही रक्कम अचानक उद्भवणाऱ्या आर्थिक संकटाच्या वेळी कुटुंबाला आधार देते. विशेषत: मध्यम आणि कमी उत्पन्न असलेल्या कुटुंबांसाठी ही योजना अत्यंत महत्त्वाची ठरते.
पात्रता: कोण घेऊ शकतो या योजनेचा लाभ?
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी पात्रता खालीलप्रमाणे आहे:
- भारतीय नागरिकत्व असणे आवश्यक आहे.
- वय १० वर्षांपेक्षा जास्त असावे.
- आधीपासून बँक खाते असल्यास, ते जनधन खात्यात रूपांतरित करता येईल.
- एका कुटुंबातील एका व्यक्तीला जनधन खाते उघडता येईल.
आवश्यक कागदपत्रे
प्रधानमंत्री जनधन योजनेअंतर्गत खाते उघडण्यासाठी खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत:
- आधार कार्ड
- पॅन कार्ड (उपलब्ध असल्यास)
- रहिवासी पुरावा (मतदान ओळखपत्र, पासपोर्ट, वाहन चालविण्याचा परवाना, इत्यादी)
- पासपोर्ट आकाराचे फोटो
- आय क्यू आर (KYC) फॉर्म
या योजनेत सहभागी होण्यासाठी कोणतीही जटिल कागदपत्रे लागत नाहीत. सरकारने प्रक्रिया अत्यंत सोपी ठेवली आहे, जेणेकरून सर्व नागरिकांना याचा लाभ घेता येईल.
अर्ज प्रक्रिया: कशी उघडावे जनधन खाते?
प्रधानमंत्री जनधन योजनेअंतर्गत खाते उघडण्यासाठी खालील प्रक्रिया पूर्ण करावी लागेल:
- नवीन खाते उघडण्यासाठी:
- जवळच्या एसबीआय शाखेत जा.
- जनधन खाते उघडण्यासाठी अर्ज फॉर्म भरा.
- आवश्यक कागदपत्रे सादर करा.
- बँक अधिकारी तुमची कागदपत्रे तपासून प्रक्रिया पूर्ण करतील.
- खाते सक्रिय झाल्यावर, तुम्हाला पासबुक, डेबिट कार्ड, आणि इतर सेवा मिळतील.
- सध्याच्या खात्याचे रूपांतरण:
- जर तुमचे सध्या एसबीआय मध्ये बचत खाते असेल, तर त्याचे जनधन खात्यात रूपांतरण करता येईल.
- जवळच्या शाखेत जाऊन खाते रूपांतरण फॉर्म भरा.
- आवश्यक कागदपत्रे सादर करा.
- बँक अधिकारी तुमचे खाते जनधन खात्यात रूपांतरित करतील.
प्रधानमंत्री जनधन योजनेचे इतर लाभ
२ लाख रुपयांच्या अपघात विम्याव्यतिरिक्त, प्रधानमंत्री जनधन योजनेअंतर्गत खातेधारकांना अनेक इतर लाभ मिळतात:
- नि:शुल्क रुपे डेबिट कार्ड: खातेधारकांना विनामूल्य रुपे डेबिट कार्ड दिले जाते, जे ATM वापरण्यासाठी, ऑनलाइन खरेदीसाठी आणि POS टर्मिनलवर वापरता येते.
- ओव्हरड्राफ्ट सुविधा: नियमित व्यवहार असलेल्या खात्यांना १०,००० रुपयांपर्यंतची ओव्हरड्राफ्ट सुविधा मिळू शकते.
- थेट लाभ हस्तांतरण (DBT): सरकारी योजनांचे लाभ थेट खात्यात जमा केले जातात, ज्यामुळे मध्यस्थांची गरज पडत नाही.
- पेन्शन योजनांशी जोडणी: प्रधानमंत्री सुरक्षा बीमा योजना, अटल पेन्शन योजना यासारख्या इतर सरकारी योजनांसोबत जोडणी.
- मोबाइल बँकिंग सुविधा: खातेधारक मोबाइल फोनवरून बँकिंग सेवा वापरू शकतात.
योजनेचे सामाजिक महत्त्व
प्रधानमंत्री जनधन योजना केवळ बँकिंग सुविधा पुरवत नाही, तर समाजातील आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकांना सुरक्षा कवच प्रदान करते. ही योजना विशेषत: गरीब आणि वंचित कुटुंबांसाठी अत्यंत महत्त्वाची आहे. अचानक अपघात किंवा मृत्यूमुळे होणाऱ्या आर्थिक संकटाला तोंड देण्यासाठी २ लाख रुपयांचा विमा एक मोठा आधार ठरतो.
ग्रामीण भागातील लोकांना बँकिंग व्यवस्थेशी जोडण्याच्या दिशेने ही योजना महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. यामुळे अनेक कुटुंबे आर्थिक मुख्य प्रवाहात येत आहेत आणि त्यांना सरकारी योजनांचे लाभ थेट मिळत आहेत.
एप्रिल महिन्यातील बँक सुट्ट्या
२०२५ च्या एप्रिल महिन्यात एसबीआय सह सर्व बँका तब्बल १० दिवस बंद राहणार आहेत. विविध सण, उत्सव आणि इतर सार्वजनिक सुट्ट्यांमुळे हे दिवस बँका बंद असतील. ग्राहकांनी याची नोंद घेऊन त्यानुसार आपले आर्थिक व्यवहार नियोजित करावेत. बँकांच्या सुट्ट्यांची माहिती स्थानिक शाखांकडून मिळू शकते.
प्रधानमंत्री जनधन योजनेअंतर्गत मिळणारा २ लाख रुपयांचा अपघात विमा हा एसबीआय खातेधारकांसाठी एक महत्त्वाचा लाभ आहे. या योजनेचा उद्देश देशातील प्रत्येक नागरिकाला आर्थिक सुरक्षा देणे आणि बँकिंग सुविधांशी जोडणे हा आहे. जर तुमचे एसबीआय मध्ये खाते असेल तर त्याचे जनधन खात्यात रूपांतरण करून तुम्ही या योजनेचा लाभ घेऊ शकता. नवीन खाते उघडणे अत्यंत सोपे आहे आणि त्यासाठी फक्त आधार कार्ड आणि फोटो यासारखी मूलभूत कागदपत्रे लागतात.
विशेषत: ग्रामीण भागातील आणि आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल कुटुंबांना या योजनेमुळे मोठा आधार मिळतो. मोफत अपघात विमा, रुपे डेबिट कार्ड, ओव्हरड्राफ्ट सुविधा यासारख्या अनेक फायद्यांमुळे ही योजना भारतीय नागरिकांच्या आर्थिक उन्नतीसाठी महत्त्वपूर्ण ठरते.
एसबीआय आपल्या ग्राहकांसाठी नेहमीच विविध योजना आणि सुविधा पुरवत असते. प्रधानमंत्री जनधन योजनेचा लाभ घेऊन आपण आणि आपले कुटुंब आर्थिकदृष्ट्या अधिक सुरक्षित राहू शकता. त्यामुळे जर तुम्ही अद्याप या योजनेचा लाभ घेतला नसेल, तर लवकरात लवकर जवळच्या एसबीआय शाखेत भेट देऊन जनधन खाते उघडण्याची प्रक्रिया पूर्ण करा.