Check list of approved funds गेल्या वर्षी राज्यभरात पडलेल्या दुष्काळाच्या संकटातून येवळा तालुक्यातील शेतकऱ्यांना दिलासा देण्याची घोषणा शासनाने केली आहे. पीक विमा योजनेंतर्गत तालुक्यातील सुमारे ७७ हजार शेतकऱ्यांना १३९ कोटी रुपयांची मदत जाहीर करण्यात आली असून, याचा लाभ लवकरच शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा होणार आहे. दुष्काळामुळे आर्थिक संकटात सापडलेल्या शेतकरी कुटुंबांसाठी ही मदत संजीवनी ठरणार आहे.
दुष्काळाचे गंभीर परिणाम
गतवर्षी राज्यात भीषण दुष्काळ पडला होता. अपुऱ्या पावसामुळे पिकांचे मोठ्या प्रमाणावर नुकसान झाले. येवळा तालुका हा या दुष्काळाने अतिशय गंभीरपणे प्रभावित झालेल्या भागांपैकी एक होता. विशेषतः सोयाबीन, कांदा, बाजरी, कापूस, मूग आणि भुईमूग यासारख्या प्रमुख पिकांचे नुकसान झाल्यामुळे शेतकऱ्यांचे आर्थिक गणित कोलमडले होते.
कृषी विभागाच्या अहवालानुसार, येवळा तालुक्यातील अनेक शेतकऱ्यांना ५० ते ७५ टक्क्यांपर्यंत पिकांचे नुकसान सहन करावे लागले. यामुळे न केवळ त्यांचे उत्पन्न घटले, तर पुढील हंगामासाठी बियाणे, खते आणि इतर शेती सामग्री खरेदी करण्यासाठी कर्ज घेण्याची वेळ शेतकऱ्यांवर आली होती.
येवळा तालुक्यातील शेतकरी रमेश पाटील यांच्या म्हणण्यानुसार, “गेल्या वर्षी मी १० एकरावर सोयाबीन पेरले होते, पण दुष्काळामुळे संपूर्ण पीक वाया गेले. मुलांचे शिक्षण आणि घरखर्च भागवण्यासाठी मला जवळच्या सावकाराकडून कर्ज घ्यावे लागले. पीक विम्याचा हा निधी आता माझ्यासाठी खूप मोठा दिलासा आहे.”
पीक विमा योजनेचे महत्त्व
शेतकऱ्यांना नैसर्गिक आपत्तींपासून संरक्षण देण्यासाठी पीक विमा योजना अत्यंत महत्त्वाची भूमिका बजावत आहे. या योजनेमुळे नैसर्गिक आपत्तींमुळे होणारे नुकसान भरून काढण्यासाठी शेतकऱ्यांना आर्थिक सुरक्षा मिळते. गेल्या वर्षी येवळा तालुक्यातील बहुतेक शेतकऱ्यांनी या योजनेचा लाभ घेतला होता, ज्यामुळे आज त्यांना या संकटातून बाहेर पडण्यास मदत होत आहे.
जिल्हा कृषी अधिकारी सुनील जाधव यांनी सांगितले की, “गतवर्षी शेतकऱ्यांनी मोठ्या प्रमाणात पीक विमा काढला होता, त्यामुळे आज ७७ हजार शेतकऱ्यांना या योजनेचा लाभ मिळत आहे. शेतकऱ्यांमध्ये या योजनेबद्दल जागरूकता वाढवण्यासाठी आम्ही मोहीम राबवली होती, ज्याचे आज चांगले परिणाम दिसत आहेत.”
पीक विमा योजनेंतर्गत, शेतकऱ्यांना त्यांच्या नुकसानीच्या प्रमाणात मदत मिळते. ज्या शेतकऱ्यांचे नुकसान जास्त झाले आहे, त्यांना अधिक रक्कम मिळेल, तर कमी नुकसान झालेल्या शेतकऱ्यांना त्या प्रमाणात मदत मिळेल. यामुळे सर्व शेतकऱ्यांना न्यायपूर्ण मदत मिळण्याची खात्री आहे.
विमा रक्कम वितरण प्रक्रिया
विमा कंपन्यांनी शेतकऱ्यांना रक्कम वाटप करण्यास सुरुवात केली आहे. शासनाने याबाबत आदेश दिल्यानंतर, विमा कंपन्यांनी आपली प्रक्रिया सुरू केली आहे. पहिल्या टप्प्यात, जिल्हा स्तरावर प्राप्त झालेल्या विमा दाव्यांची छाननी करण्यात आली आणि पात्र शेतकऱ्यांची यादी तयार करण्यात आली. आता या यादीनुसार शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात विमा रक्कम जमा केली जात आहे.
जिल्हा तालुका कृषी अधिकारी राजेश शिंदे यांनी सांगितले की, “आम्ही लवकरच ७७ हजार शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात पैसे जमा करण्याची प्रक्रिया पूर्ण करू. यासाठी आम्ही बँकांशी समन्वय साधत आहोत जेणेकरून पैसे वितरित करण्यात कोणताही अडथळा येणार नाही. पुढील १५ दिवसांत बहुतेक शेतकऱ्यांच्या खात्यात पैसे जमा होतील.”
विशेष म्हणजे, या वर्षी विमा कंपन्यांनी ऑनलाइन प्रक्रियेद्वारे शेतकऱ्यांपर्यंत पैसे पोहोचवण्याचा निर्णय घेतला आहे. यामुळे मध्यस्थांची गरज कमी होऊन शेतकऱ्यांपर्यंत थेट मदत पोहोचण्यास मदत होईल. शेतकऱ्यांना त्यांच्या विमा रकमेबद्दल माहिती मिळावी यासाठी एसएमएस आणि व्हॉट्सअॅप यांसारख्या माध्यमांद्वारे त्यांना सूचित केले जात आहे.
मदतीचा उपयोग
शेतकऱ्यांसाठी ही मदत अत्यंत महत्त्वाची आहे कारण यामुळे त्यांना आर्थिक संकटातून बाहेर पडण्यास मदत होईल. बहुतेक शेतकरी या पैशांचा उपयोग कर्ज फेडण्यासाठी, पुढील हंगामासाठी बियाणे आणि खते खरेदी करण्यासाठी, तसेच शेतीतील आधुनिकीकरणासाठी करणार आहेत.
येवळा तालुक्यातील शेतकरी सुनील गायकवाड यांनी सांगितले की, “विम्याच्या पैशांमुळे मी माझे कर्ज फेडू शकेन आणि यंदाच्या खरीप हंगामासाठी चांगल्या प्रतीचे बियाणे आणि खते खरेदी करू शकेन. गेल्या वर्षी दुष्काळामुळे सर्वच गोष्टी थांबल्या होत्या, पण आता पुन्हा नव्या उमेदीने शेती करू शकेन.”
शेतकरी संघटनांच्या प्रतिनिधींनी देखील या निर्णयाचे स्वागत केले आहे आणि म्हटले आहे की, विमा रक्कम वेळेत मिळणे हे शेतकऱ्यांसाठी खूप महत्त्वाचे आहे. त्यामुळे ते पुढील हंगामाच्या तयारीला लवकर सुरुवात करू शकतील.
यंदाचा हंगाम आणि पीक विमा
यंदाही अतिवृष्टीमुळे शेतकऱ्यांच्या पिकांचे काही प्रमाणात नुकसान झाले आहे. याबाबत बोलताना, जिल्हा कृषी विभागाचे प्रमुख यांनी सांगितले की, “यंदाच्या हंगामात देखील बहुतेक शेतकऱ्यांनी पीक विमा काढला आहे. आम्ही शेतकऱ्यांना विमा काढण्यासाठी प्रोत्साहित करत आहोत कारण हवामानातील बदलांमुळे शेतीला धोका वाढत आहे.”
पीक विमा योजनेमुळे शेतकऱ्यांना आर्थिक सुरक्षा मिळते, त्यामुळे नैसर्गिक आपत्तींमुळे होणारे नुकसान भरून काढण्यासाठी त्यांना मदत होते. यंदाच्या हंगामातील नुकसानीसाठी शेतकऱ्यांना पुढील वर्षात विमा रक्कम मिळण्याची अपेक्षा आहे.
शेतकऱ्यांच्या प्रतिक्रिया
येवळा तालुक्यातील शेतकऱ्यांनी या मदतीबद्दल समाधान व्यक्त केले आहे. भोसरी गावातील शेतकरी विनोद पवार म्हणाले, “पीक विमा योजना खरंच आमच्यासाठी वरदान ठरली आहे. गेल्या वर्षी दुष्काळामुळे आमच्या पिकांचे मोठे नुकसान झाले होते, पण आता या मदतीमुळे आम्ही पुन्हा उभे राहू शकू.”
साखरवाडी गावातील शेतकरी मंगल तायडे यांनी सांगितले की, “मी एक महिला शेतकरी आहे आणि माझ्या कुटुंबाचा उदरनिर्वाह शेतीवरच अवलंबून आहे. गेल्या वर्षी दुष्काळामुळे माझ्या कांदा पिकाचे संपूर्ण नुकसान झाले होते. पीक विम्याच्या पैशांमुळे मी माझ्या मुलांचे शिक्षण सुरू ठेवू शकेन आणि यंदाच्या हंगामासाठी शेतीची तयारी करू शकेन.”
सरकारचे धोरण आणि भविष्यातील योजना
सरकारने शेतकऱ्यांना अधिकाधिक मदत करण्यासाठी विविध योजना राबवण्याचे आश्वासन दिले आहे. पीक विमा योजनेव्यतिरिक्त, शेतकऱ्यांना शेती आधुनिकीकरण, सिंचन सुविधा आणि नवीन तंत्रज्ञानाद्वारे शेतीचा विकास करण्यासाठी मदत केली जात आहे.
कृषी मंत्री यांनी सांगितले की, “आम्ही शेतकऱ्यांच्या कल्याणासाठी कटिबद्ध आहोत. पीक विमा योजना ही त्यापैकी एक महत्त्वाची योजना आहे. आम्ही भविष्यात देखील शेतकऱ्यांच्या हिताचे निर्णय घेत राहू.”
येवळा तालुक्यातील ७७ हजार शेतकऱ्यांना पीक विमा योजनेंतर्गत १३९ कोटी रुपयांची मदत जाहीर करण्याच्या निर्णयामुळे शेतकरी कुटुंबांना मोठा दिलासा मिळाला आहे. गेल्या वर्षी दुष्काळामुळे झालेल्या नुकसानीतून बाहेर पडण्यासाठी ही मदत निश्चितच उपयुक्त ठरणार आहे. शेतकऱ्यांनी यंदाच्या हंगामातही पीक विमा काढला असून, यामुळे त्यांना हवामानातील बदलांमुळे होणाऱ्या नुकसानीपासून संरक्षण मिळेल.
पीक विमा योजनेसारख्या योजनांमुळे शेतकऱ्यांना नैसर्गिक आपत्तींपासून आर्थिक सुरक्षा मिळत असून, त्यांचा आत्मविश्वास वाढत आहे. शासनाने अशाच योजना राबवत राहिल्यास, भविष्यात शेतकऱ्यांचे जीवनमान सुधारण्यास निश्चितच मदत होईल.