Gold price गेल्या काही महिन्यांपासून सोन्याच्या दरात सातत्यपूर्ण वाढ नोंदवली जात आहे. विशेषतः ताज्या आकडेवारीनुसार, गेल्या एका आठवड्यात 24 कॅरेट सोन्याच्या किमतीत ₹1090 ची लक्षणीय वाढ झाल्याचे दिसून आले आहे. तसेच, 22 कॅरेट सोन्याच्या दरातही ₹1000 ने वाढ झाली आहे. सद्य:स्थितीत, 9 मार्च 2025 रोजी राजधानी दिल्लीमध्ये 24 कॅरेट सोन्याचा दर ₹87,860 प्रति 10 ग्रॅम इतका नोंदवला गेला आहे.
महाराष्ट्रातील प्रमुख शहरांमध्ये सोन्याचे दर सर्वत्र एकसमान असून, 22 कॅरेट सोन्याचा दर ₹80,400 प्रति 10 ग्रॅम आणि 24 कॅरेट सोन्याचा दर ₹87,710 प्रति 10 ग्रॅम इतका आहे. मुंबई, पुणे, नागपूर, कोल्हापूर, जळगाव आणि ठाणे या सर्व प्रमुख शहरांमध्ये हेच दर आहेत. मात्र, ग्राहकांनी हे लक्षात घेतले पाहिजे की या दरांमध्ये जीएसटी, टीसीएस आणि इतर शुल्कांचा समावेश नाही, त्यामुळे अंतिम खरेदी किंमत अधिक असू शकते.
सोन्याच्या किमतीतील वाढीची मुख्य कारणे
सोन्याच्या किमतीत होणारी ही वाढ अनेक आंतरराष्ट्रीय आणि स्थानिक घटकांमुळे घडत आहे:
- जागतिक अर्थव्यवस्थेतील अनिश्चितता: जागतिक स्तरावरील आर्थिक अनिश्चितता, व्यापार युद्धे आणि भू-राजकीय तणाव यांमुळे गुंतवणूकदार सुरक्षित गुंतवणूकीसाठी सोन्याकडे वळत आहेत.
- मध्यवर्ती बँकांची भूमिका: जगभरातील मध्यवर्ती बँकांकडून सोन्याची मोठ्या प्रमाणात खरेदी केली जात आहे, ज्यामुळे मागणी वाढून दरांमध्ये वाढ होत आहे.
- डॉलरचे मूल्य कमी होणे: अमेरिकी डॉलरच्या मूल्यात घट झाल्यास सोन्याचे दर वाढतात, कारण दोन्हीमध्ये नेहमी विपरीत संबंध असतो.
- भारतीय चलनाचे अवमूल्यन: रुपयाच्या मूल्यात घसरण झाल्यामुळे आयात केलेल्या सोन्याची किंमत वाढते.
- मौसमी मागणी: भारतात लग्नसराई आणि सण-उत्सवांच्या काळात सोन्याची मागणी वाढते.
चांदीची किंमत – आकर्षक गुंतवणूक पर्याय?
चांदीच्या दरांमध्येही लक्षणीय वाढ झाली आहे. गेल्या एका आठवड्यात चांदीच्या किमतीत ₹2100 ची वाढ नोंदवली गेली असून, 9 मार्च 2025 रोजी चांदीचा दर ₹99,100 प्रति किलोग्रॅम इतका पोहोचला आहे. मागील दिवशी, म्हणजेच 8 मार्च रोजी इंदूरच्या सराफा बाजारात चांदीच्या दरात किंचित घट झाली होती, जेव्हा चांदीचा सरासरी दर ₹97,900 प्रति किलोग्रॅम नोंदवला गेला.
तर 7 मार्च रोजी दिल्लीच्या सराफा बाजारात चांदीच्या किमतीत ₹500 ची वाढ झाली होती आणि दर ₹99,500 प्रति किलोग्रॅम इतका पोहोचला होता. आंतरराष्ट्रीय बाजारात, आशियाई बाजारपेठेत चांदी वायदा 0.17 टक्क्यांनी घसरून $33.28 प्रति औंस इतका नोंदवला गेला.
चांदीचे दर सोन्यापेक्षा जास्त अस्थिर असतात, परंतु औद्योगिक वापर आणि गुंतवणूक मागणी या दोन्ही कारणांमुळे चांदीची मागणी वाढत आहे. विशेषतः ग्रीन एनर्जी सेक्टरमध्ये चांदीचा वापर वाढत असल्याने, भविष्यात चांदीच्या किंमतीत आणखी वाढ होण्याची शक्यता आहे.
महाराष्ट्रातील सोने बाजारावर दृष्टिक्षेप
महाराष्ट्रात सोन्याच्या व्यापारास मोठा इतिहास आहे. मुंबईतील झवेरी बाजार आणि पुण्यातील लक्ष्मी रोड सारख्या प्रसिद्ध मार्केटमध्ये दररोज कोट्यवधी रुपयांची उलाढाल होते. महाराष्ट्रातील लग्नसराईच्या काळात सोन्याची मागणी आणखी वाढते.
विशेष म्हणजे, महाराष्ट्रात ग्रामीण भागात अजूनही सोने हे संपत्तीचे महत्त्वाचे स्वरूप मानले जाते. शेतकरी कुटुंबे आणि मध्यमवर्गीय परिवारांसाठी सोने केवळ दागिना नसून भविष्यातील आर्थिक सुरक्षितता म्हणून पाहिले जाते.
गुंतवणूकदारांसाठी सोने आणि चांदीचे महत्त्व
आजच्या अस्थिर आर्थिक परिस्थितीत सोन्यात गुंतवणूक करणे अनेक कारणांमुळे फायदेशीर ठरू शकते:
- महागाई विरुद्ध सुरक्षा: सोने पारंपरिकरित्या महागाईविरुद्ध बचावाचे साधन मानले जाते. जेव्हा चलनाचे मूल्य घसरते, तेव्हा सोन्याचे मूल्य नेहमी टिकून राहते.
- पोर्टफोलिओ विविधता: गुंतवणूक तज्ज्ञांच्या सल्ल्यानुसार, एकूण पोर्टफोलिओमध्ये 10-15% सोन्यात गुंतवणूक असणे आवश्यक आहे.
- संकट काळातील सुरक्षा: आर्थिक मंदी किंवा बाजाराच्या अस्थिरतेच्या काळात सोने स्थिर मूल्य राखण्यास मदत करते.
- तरलता: सोने आणि चांदी या लवकर रोख रकमेत रूपांतरित करता येतात, जे आपत्कालीन परिस्थितीत फायदेशीर ठरते.
गुंतवणुकीसाठी विविध पर्याय
आधुनिक काळात सोन्यात गुंतवणूक करण्याचे अनेक मार्ग उपलब्ध आहेत:
1. भौतिक सोने-चांदी
- दागिने: परंपरागत पद्धत, परंतु यात बनावटीचे शुल्क, जीएसटी आदींमुळे वास्तविक मूल्यापेक्षा अधिक खर्च येतो.
- बिस्किटे आणि सिक्के: कमी बनावटी शुल्कासह, शुद्ध गुंतवणूकीसाठी उत्तम.
2. डिजिटल गुंतवणूक
- सोन्याचे ETF (Exchange Traded Funds): स्टॉक एक्सचेंजवर व्यापार करता येणारे फंड्स.
- सॉव्हरेन गोल्ड बॉन्ड: सरकारी योजना, ज्यात 2.5% वार्षिक व्याज मिळते आणि परिपक्वतेवर सोन्याच्या मूल्यातील वाढ मिळते.
- डिजिटल गोल्ड: ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म्सवर सोन्याची सुरक्षित खरेदी.
3. पोस्ट ऑफिसच्या नव्या योजना
सोन्याच्या वाढत्या दरांच्या पार्श्वभूमीवर, पोस्ट ऑफिसच्या नवीन बचत योजना गुंतवणूकदारांसाठी आकर्षक पर्याय ठरू शकतात. 2025 मध्ये पोस्ट ऑफिसने नवीन व्याजदर जाहीर केले आहेत, जे स्थिर परतावा देण्याच्या दृष्टीने महत्त्वाचे आहेत.
सोन्यातील गुंतवणुकीसाठी महत्त्वाचे मुद्दे
- शुद्धतेची खात्री करा: खरेदी करताना हॉलमार्कड सोने घेणे महत्त्वाचे आहे.
- योग्य वेळेची निवड: सणासुदीच्या काळात सोन्याचे दर वाढतात, त्यामुळे मंदीच्या काळात खरेदी करणे फायद्याचे ठरते.
- दीर्घकालीन दृष्टीकोन: सोन्यातील गुंतवणूक दीर्घकालीन मानली जाते, अल्पावधीत नफा मिळविण्यासाठी नाही.
- विविधता ठेवा: सर्व बचत सोन्यात गुंतवू नये. इतर वर्गांमध्येही गुंतवणूक विविध केली जावी.
- करांचा विचार: सोन्याच्या खरेदी-विक्रीवर कर आकारणी केली जाते, त्यामुळे करांचाही विचार करणे आवश्यक आहे.
तज्ज्ञांच्या मते, 2025 मध्ये जागतिक अर्थव्यवस्थेतील अनिश्चितता कायम राहण्याची शक्यता आहे, ज्यामुळे सोन्याचे दर वाढण्याची प्रवृत्ती सुरू राहू शकते. विशेषतः भारतासारख्या देशांमध्ये, जेथे सोन्याला सांस्कृतिक महत्त्व आहे, मागणी स्थिर राहण्याची अपेक्षा आहे.
काही आंतरराष्ट्रीय गुंतवणूक बँकांच्या अहवालानुसार, 2025 च्या अखेरीस सोन्याची किंमत ₹1 लाख प्रति 10 ग्रॅम पर्यंत पोहोचू शकते. अर्थात, हे अंदाज बदलत्या आर्थिक आणि भू-राजकीय परिस्थितीवर अवलंबून आहेत.
सोने आणि चांदी या नेहमीच भारतीय परिवारांच्या आर्थिक नियोजनाचा महत्त्वाचा भाग राहिलेल्या आहेत. आजच्या आर्थिक अनिश्चिततेच्या काळात त्यांचे महत्त्व आणखी वाढले आहे. मात्र, गुंतवणुकीचा निर्णय घेताना विविध पैलूंचा विचार करणे आवश्यक आहे. सोन्याचे वर्तमान दर भले वाढत असले, तरी योग्य मार्गदर्शन आणि विचारपूर्वक निर्णयांसह, हे मौल्यवान धातू तुमच्या पोर्टफोलिओचा महत्त्वाचा हिस्सा बनू शकतात.