Mahamandal’s new scheme महाराष्ट्र राज्य परिवहन महामंडळ (एमएसआरटीसी) १९८८ पासून ‘कुठेही फिरा’ ही अत्यंत लोकप्रिय पास योजना राबवत आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश प्रवाशांना सुलभ, किफायतशीर आणि सोयीस्कर प्रवासाची सुविधा देणे आहे. या लेखामध्ये आम्ही तुम्हाला या योजनेविषयी सविस्तर माहिती देणार आहोत, ज्यामध्ये पासचे प्रकार, किंमती, वैधता कालावधी आणि अन्य महत्त्वपूर्ण नियम व अटींचा समावेश आहे.
‘कुठेही फिरा’ योजनेचे फायदे
या योजनेचा लाभ घेतल्यास प्रवाशांना अनेक फायदे मिळतात:
- आर्थिक बचत: प्रत्येक प्रवासासाठी वेगळे तिकीट न काढता, एकच पास वापरून अनेक प्रवास करता येतात.
- सुविधाजनक प्रवास: पास असल्यामुळे वारंवार तिकीट काढण्याची गरज नाही.
- लवचिकता: ठराविक कालावधीत कुठेही, कितीही वेळा प्रवास करण्याचे स्वातंत्र्य.
- आंतरराज्य प्रवास: काही प्रकारच्या पासमध्ये आंतरराज्य प्रवासाचाही समावेश आहे.
- सर्व प्रकारच्या बसेसमध्ये प्रवास: पासच्या प्रकारानुसार विविध प्रकारच्या बसेसमध्ये प्रवास करण्याची सुविधा.
पासचे प्रकार आणि किंमती
एमएसआरटीसी मुख्यत: दोन प्रकारचे पास देते – ४ दिवसांचा पास आणि ७ दिवसांचा पास. या पासची किंमत प्रवाशाच्या वयोगटानुसार आणि बसच्या प्रकारानुसार बदलते.
प्रौढ व्यक्तींसाठी पास दर (४ दिवस):
- साधारण बस: ₹७००
- निमआराम बस: ₹९००
- आराम बस / शिवनेरी: ₹१,२००
- आराम + निमआराम: ₹१,५००
- सर्व प्रकारच्या बसेस: ₹२,०००
प्रौढ व्यक्तींसाठी पास दर (७ दिवस):
- साधारण बस: ₹१,२००
- निमआराम बस: ₹१,५००
- आराम बस / शिवनेरी: ₹२,०००
- आराम + निमआराम: ₹२,५००
- सर्व प्रकारच्या बसेस: ₹३,५००
विद्यार्थी आणि ज्येष्ठ नागरिकांसाठी सवलत:
- विद्यार्थ्यांसाठी २५% सवलत (वैध विद्यार्थी ओळखपत्र सादर करणे आवश्यक)
- ६५ वर्षांवरील ज्येष्ठ नागरिकांसाठी ३०% सवलत (वय सिद्ध करणारे प्रमाणपत्र आवश्यक)
पास वापरण्याचे नियम व अटी
पास वापरताना काही महत्त्वपूर्ण नियम व अटी लक्षात ठेवणे आवश्यक आहे:
- वैधता कालावधी: पास त्याच्या निर्गमन तारखेपासून ४ किंवा ७ दिवसांपर्यंत वैध असतो (पासच्या प्रकारानुसार).
- अहस्तांतरणीय: पास फक्त त्या व्यक्तीने वापरावा ज्याच्या नावाने तो काढला आहे. हस्तांतरण करता येत नाही.
- ओळखपत्र: प्रवासादरम्यान पास आणि वैध ओळखपत्र बाळगणे अनिवार्य आहे.
- हरवलेला पास: पास हरवल्यास डुप्लिकेट पास दिला जात नाही आणि पैशांचा परतावाही केला जात नाही.
- बसच्या प्रकारांची मर्यादा: पास फक्त त्याच बसेसमध्ये वापरता येतो जे त्या पासच्या प्रकारात समाविष्ट आहेत.
- आरक्षण: पास असणाऱ्या प्रवाशांना देखील आरक्षित बसेसमध्ये प्रवास करण्यासाठी सीट आरक्षित करावी लागते.
पास कसा काढावा?
पास काढण्याची प्रक्रिया अत्यंत सोपी आहे:
- आगार भेट: जवळच्या एसटी आगारामध्ये जावून पास काउंटरवर संपर्क साधावा.
- आवश्यक कागदपत्रे: आधार कार्ड, पॅन कार्ड किंवा अन्य वैध ओळखपत्र सादर करावे.
- अर्ज भरणे: पास काढण्यासाठी आवश्यक अर्ज भरावा.
- शुल्क भरणे: पासच्या प्रकारानुसार निश्चित शुल्क भरावे.
- पास प्राप्ती: कागदपत्रे आणि शुल्क तपासल्यानंतर पास जारी केला जातो.
ऑनलाइन पास सुविधा
आता एमएसआरटीसीने ऑनलाइन पास काढण्याची सुविधाही सुरू केली आहे. त्यासाठी:
- अधिकृत वेबसाइट www.msrtc.gov.in वर जा.
- ‘ट्रॅव्हल पास’ विभागावर क्लिक करा.
- आवश्यक माहिती भरा आणि आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा.
- ऑनलाइन पेमेंट करा.
- पास ई-मेलद्वारे प्राप्त करा किंवा निर्दिष्ट आगारातून घ्या.
‘कुठेही फिरा’ पासचे फायदेशीर वापर कसे करावे?
पासचा अधिकतम फायदा घेण्यासाठी काही टिप्स:
- प्रवास नियोजन: पासच्या वैधता कालावधीत जास्तीत जास्त ठिकाणे समाविष्ट करून प्रवास नियोजन करा.
- बस वेळापत्रक: एमएसआरटीसीच्या वेबसाइटवरून किंवा मोबाइल अॅपवरून बस वेळापत्रक तपासा.
- गर्दीच्या वेळी टाळा: शक्यतो गर्दीच्या वेळेत प्रवास टाळा, जेणेकरून सीट मिळण्याची शक्यता वाढेल.
- आगाऊ आरक्षण: लांब अंतराच्या प्रवासासाठी आगाऊ आरक्षण करा.
- महत्त्वाच्या मार्गांचा अभ्यास: महाराष्ट्रातील महत्त्वाच्या पर्यटन स्थळांना जोडणाऱ्या मार्गांचा अभ्यास करा.
विशेष पर्यटन पॅकेज
एमएसआरटीसी वेळोवेळी विशेष पर्यटन पॅकेज देखील सादर करते, ज्यामध्ये:
- तीर्थयात्रा पॅकेज: प्रमुख धार्मिक स्थळांसाठी विशेष पॅकेज.
- पर्यटन स्थळे पॅकेज: महाराष्ट्रातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळांसाठी विशेष सेवा.
- सणासुदीचे पॅकेज: गणेश चतुर्थी, दिवाळी यासारख्या सणांदरम्यान विशेष सेवा.
एमएसआरटीसी ‘कुठेही फिरा’ योजनेचा इतिहास आणि विकास
१९८८ मध्ये सुरू झालेली ही योजना सुरुवातीला फक्त काही मर्यादित मार्गांवर उपलब्ध होती. परंतु कालांतराने एमएसआरटीसीने या योजनेचा विस्तार केला आणि आता ती संपूर्ण महाराष्ट्र राज्यात आणि शेजारील राज्यांमध्येही उपलब्ध आहे. वर्षानुवर्षे या योजनेला मिळालेला प्रतिसाद पाहता, ही योजना प्रवाशांसाठी अत्यंत उपयुक्त ठरली आहे.
लोकप्रिय मार्ग आणि गंतव्यस्थाने
‘कुठेही फिरा’ पासचा वापर करून प्रवास करण्यासाठी महाराष्ट्रातील काही लोकप्रिय मार्ग आणि गंतव्यस्थाने:
- पुणे-मुंबई-पुणे: व्यापारी आणि शैक्षणिक हबमधील प्रवासासाठी.
- औरंगाबाद-एलोरा-अजिंठा: ऐतिहासिक वारसा स्थळांच्या भेटीसाठी.
- कोल्हापूर-पन्हाळा-महाबळेश्वर: नैसर्गिक सौंदर्याचा आनंद घेण्यासाठी.
- नाशिक-त्र्यंबकेश्वर-शिर्डी: धार्मिक यात्रेसाठी.
- रत्नागिरी-सिंधुदुर्ग-गणपतिपुळे: कोकण किनारपट्टीच्या सौंदर्याचा अनुभव घेण्यासाठी.
समस्यांचे निराकरण
पास वापरताना काही समस्या आल्यास:
- हेल्पलाइन नंबर: १८००-२२-७७-६०
- तक्रार निवारण: www.msrtc.gov.in वरील तक्रार निवारण पोर्टल
- आगार व्यवस्थापक: स्थानिक आगार व्यवस्थापकांशी संपर्क साधावा
- एमएसआरटीसी अॅप: मोबाइल अॅपवरील ‘हेल्प’ विभाग
महाराष्ट्र राज्य परिवहन महामंडळाची ‘कुठेही फिरा’ पास योजना ही प्रवाशांसाठी अत्यंत फायदेशीर आणि किफायतशीर आहे. विशेषतः सुट्टीच्या दिवसांमध्ये महाराष्ट्राचा भ्रमण करण्याची इच्छा असणाऱ्यांसाठी ही योजना वरदान आहे. योग्य नियोजन आणि माहितीसह, तुम्ही या पासचा अधिकतम फायदा घेऊ शकता आणि आपल्या प्रवासाचा आनंद घेऊ शकता. पुढील प्रवासासाठी ‘कुठेही फिरा’ पास काढून, महाराष्ट्राच्या विविध भागांचा आनंद घ्या आणि सुखद प्रवासाचा अनुभव मिळवा!