New Year for senior citizens केंद्रीय अर्थसंकल्प 2025 मध्ये ज्येष्ठ नागरिकांसाठी अनेक महत्त्वपूर्ण आर्थिक सवलती जाहीर करण्यात आल्या आहेत. वृद्धांच्या आर्थिक सुरक्षेला प्राधान्य देत सरकारने आयकर सूट, बचत योजना आणि आरोग्य सुविधांमध्ये लक्षणीय सुधारणा केल्या आहेत. या निर्णयांमुळे देशातील कोट्यवधी ज्येष्ठ नागरिकांना मोठा दिलासा मिळणार आहे.
आयकर सूट मर्यादेत ऐतिहासिक वाढ यंदाच्या अर्थसंकल्पातील सर्वात महत्त्वाची घोषणा म्हणजे ज्येष्ठ नागरिकांसाठी आयकर सूट मर्यादा ₹12 लाख पर्यंत वाढवण्यात आली आहे. नवीन कर प्रणालीअंतर्गत लागू होणाऱ्या या निर्णयामुळे अनेक ज्येष्ठ नागरिकांना कर बचतीचा मोठा फायदा होणार आहे. विशेष म्हणजे या वाढीव मर्यादेमुळे त्यांच्या हातात अधिक पैसे राहणार असून त्यांचे जीवनमान सुधारण्यास मदत होणार आहे.
बँक व्याजावरील टीडीएस मर्यादेत दुप्पट वाढ ज्येष्ठ नागरिकांसाठी आणखी एक महत्त्वाचा निर्णय म्हणजे मुदत ठेवी आणि इतर बचत योजनांवरील व्याज उत्पन्नावरील टीडीएस (टॅक्स डिडक्टेड अॅट सोर्स) मर्यादा ₹50,000 वरून ₹1 लाख करण्यात आली आहे. या निर्णयामुळे ज्येष्ठ नागरिकांना त्यांच्या बचतीवरील व्याजावर कमी कर भरावा लागणार आहे. परिणामी त्यांच्या मासिक उत्पन्नात वाढ होऊन आर्थिक स्थिरता मिळणार आहे.
राष्ट्रीय बचत योजनेत मोठी सवलत सरकारने राष्ट्रीय बचत योजनेतून (एनएसएस) पैसे काढण्यावरील करात महत्त्वपूर्ण सूट दिली आहे. 29 ऑगस्ट 2024 नंतर काढलेल्या रकमेवर कोणताही कर आकारला जाणार नाही. या निर्णयामुळे ज्येष्ठ नागरिकांना त्यांच्या बचतीचा पूर्ण लाभ घेता येणार आहे. विशेषतः आणीबाणीच्या काळात पैसे काढताना त्यांना कराचा बोजा सहन करावा लागणार नाही.
आरोग्य विम्यावरील जीएसटी कमी ज्येष्ठ नागरिकांच्या आरोग्य सुरक्षेला प्राधान्य देत सरकारने आरोग्य विमा प्रीमियमवरील जीएसटी दर 18% पेक्षा कमी करण्याचा महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला आहे. या निर्णयामुळे ज्येष्ठ नागरिकांना आरोग्य विमा घेणे अधिक परवडणारे होणार आहे. वाढत्या वयात आरोग्य खर्चाची चिंता असणाऱ्या अनेक ज्येष्ठांना याचा फायदा होणार आहे.
ज्येष्ठ नागरिक बचत योजनेत दुप्पट वाढ ज्येष्ठ नागरिक बचत योजनेत (एससीएसएस) मोठा बदल करण्यात आला आहे. या योजनेत गुंतवणुकीची कमाल मर्यादा ₹15 लाखांवरून ₹30 लाख करण्यात आली आहे. तसेच या योजनेचा व्याज दर 8.2% प्रतिवर्ष कायम ठेवला आहे. या निर्णयामुळे ज्येष्ठ नागरिकांना त्यांच्या बचतीवर चांगला परतावा मिळणार आहे. सध्याच्या कमी व्याजदराच्या काळात ही योजना आकर्षक पर्याय ठरणार आहे.
भाड्यावरील टीडीएस मर्यादेत तिप्पट वाढ भाडे उत्पन्नावर अवलंबून असलेल्या ज्येष्ठ नागरिकांसाठी आणखी एक महत्त्वाचा निर्णय घेण्यात आला आहे. भाड्यावरील टीडीएसची वार्षिक मर्यादा ₹2.4 लाखांवरून ₹6 लाख करण्यात आली आहे. या निर्णयामुळे भाड्यापोटी मिळणाऱ्या उत्पन्नावर कमी कर भरावा लागणार आहे.
तज्ज्ञांचे स्वागत अर्थतज्ज्ञांनी या निर्णयांचे स्वागत केले आहे. ज्येष्ठ नागरिक आर्थिक सल्लागार श्री. राजेश पाटील म्हणाले, “सरकारने घेतलेले हे निर्णय ज्येष्ठ नागरिकांच्या आर्थिक सुरक्षेसाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहेत. विशेषतः महागाईच्या काळात या सवलतींमुळे त्यांचे जीवनमान सुधारण्यास मदत होईल.”
ज्येष्ठ नागरिक संघटनांचा आनंद देशभरातील ज्येष्ठ नागरिक संघटनांनी या निर्णयांचे स्वागत केले आहे. अखिल भारतीय ज्येष्ठ नागरिक महासंघाचे अध्यक्ष श्री. रमेश देशपांडे म्हणाले, “आम्ही गेल्या अनेक वर्षांपासून या मागण्या करत होतो. सरकारने आमच्या मागण्या मान्य केल्या याचा आम्हाला आनंद आहे. या निर्णयांमुळे कोट्यवधी ज्येष्ठ नागरिकांना दिलासा मिळणार आहे.”
या निर्णयांची अंमलबजावणी 1 एप्रिल 2025 पासून होणार असून, ज्येष्ठ नागरिकांनी या सवलतींचा लाभ घेण्यासाठी आवश्यक ती कागदपत्रे तयार ठेवावीत, असे आवाहन वित्त मंत्रालयाने केले आहे. तसेच या योजनांची अधिक माहिती www.finmin.gov.in या संकेतस्थळावर उपलब्ध करून देण्यात येणार असल्याचेही सांगण्यात आले आहे.