Old pensioners भारतातील कोट्यवधी वृद्ध कर्मचारी पेन्शन योजनेअंतर्गत (EPS-95) पेन्शन प्राप्त करत आहेत. सध्या, किमान पेन्शन ₹1,000 प्रति महिना इतकी आहे, जी वाढत्या महागाईच्या काळात अत्यंत अपुरी मानली जात आहे. या रकमेतून औषधे, दैनंदिन गरजा आणि इतर खर्च भागवणे वृद्धांसाठी अत्यंत कठीण होत आहे. त्यामुळेच पेन्शनधारकांची मागणी आहे की त्यांची किमान पेन्शन वाढवून ₹7,500 करण्यात यावी.
₹7,500 किमान पेन्शन आणि महागाई भत्त्याची मागणी
EPS-95 पेन्शनधारक दीर्घकाळापासून आपली पेन्शन वाढवण्याची मागणी करत आहेत. ₹1,000 ची पेन्शन अपुरी ठरत आहे, त्यामुळे पेन्शनधारकांची प्रमुख मागणी आहे की ती वाढवून ₹7,500 करण्यात यावी. याशिवाय, त्यांनी महागाई भत्ता (DA) जोडण्याची देखील मागणी केली आहे, जेणेकरून वाढत्या महागाईच्या बोज्यापासून थोडा दिलासा मिळू शकेल. यामुळे त्यांच्या जीवनशैलीत सुधारणा होऊ शकते.
सद्यस्थितीत, ₹1,000 च्या मासिक पेन्शनमध्ये वृद्धांना अनेक आर्थिक अडचणींना सामोरे जावे लागते. विशेषतः महागाईच्या या काळात, औषधे आणि वैद्यकीय उपचारांचा खर्च प्रचंड वाढला आहे. त्यामुळे पेन्शनधारक आपल्या आरोग्याकडे दुर्लक्ष करतात किंवा कर्ज काढून उपचार करावे लागतात. याशिवाय, दैनंदिन गरजा जसे अन्न, वस्त्र, निवारा आणि वीज बिले भागवणेही अवघड होत आहे. अशा परिस्थितीत, ₹7,500 ची किमान पेन्शन त्यांना थोडी आर्थिक स्थिरता देऊ शकते.
महागाई भत्ता हा आणखी एक महत्त्वाचा मुद्दा आहे. सध्या, EPS-95 पेन्शनधारकांना महागाई भत्ता मिळत नाही, त्यामुळे महागाई वाढली तरी त्यांच्या पेन्शनमध्ये वाढ होत नाही. यामुळे वर्षानुवर्षे त्यांच्या पेन्शनची वास्तविक क्रयशक्ती कमी होत जाते. महागाई भत्ता जोडल्यास, पेन्शनची रक्कम महागाईच्या दरानुसार स्वयंचलितपणे समायोजित होईल, ज्यामुळे त्यांचे जीवनमान राखण्यात मदत होईल.
मोफत वैद्यकीय सुविधांची गरज आणि मागणी
वृद्धांसाठी आरोग्य हा सर्वात मोठा चिंतेचा विषय आहे. पेन्शनधारकांचे म्हणणे आहे की त्यांना आणि त्यांच्या जीवनसाथीला मोफत वैद्यकीय सुविधा मिळाव्यात. त्यांच्या मागणीत खालील सुविधांचा समावेश आहे:
- राष्ट्रीय वैद्यकीय विमा: वृद्धांसाठी आणि त्यांच्या जीवनसाथीसाठी राष्ट्रीय वैद्यकीय विमा योजना लागू करावी, जेणेकरून त्यांना मोठ्या आजारांवर उपचार घेण्यास मदत होईल.
- मोफत वैद्यकीय तपासणी: नियमित वैद्यकीय तपासणी मोफत उपलब्ध करून देणे, जेणेकरून आरोग्य समस्या वेळेवर ओळखता येतील.
- मोफत औषधे: नियमित आजारांसाठी आवश्यक औषधे मोफत किंवा अत्यंत कमी किंमतीत उपलब्ध करून देणे.
- घरपोच वैद्यकीय सेवा: गंभीर आजारी असलेल्या वृद्धांसाठी घरपोच वैद्यकीय सेवा उपलब्ध करून देणे.
- विशेष रुग्णालयांचे नेटवर्क: विशेष रुग्णालयांचे नेटवर्क स्थापित करून वृद्धांना प्राधान्यक्रमाने उपचार मिळण्याची सुविधा देणे.
जर या सुविधा मिळाल्या, तर वृद्धांना आरोग्याच्या समस्यांपासून मोठा दिलासा मिळू शकतो आणि ते सुरक्षित जीवन जगू शकतील.
आजच्या घडीला, बहुतेक वृद्ध आपल्या आरोग्याशी संबंधित खर्च स्वतःच करतात. मर्यादित पेन्शनमधून वैद्यकीय खर्च भागवणे अशक्य होते. त्यामुळे अनेक वृद्ध आपल्या मुलांवर अवलंबून राहतात किंवा आरोग्याकडे दुर्लक्ष करतात. मोफत वैद्यकीय सुविधा दिल्यास, त्यांना स्वतःच्या आरोग्याची योग्य काळजी घेता येईल आणि त्यांचे जीवनमान सुधारेल.
सरकारकडून मिळत आहेत सकारात्मक संकेत
अलीकडेच EPS-95 पेन्शनधारकांच्या प्रतिनिधिमंडळाने अर्थमंत्री निर्मला सीतारमण आणि कामगार मंत्री मनसुख मांडविया यांची भेट घेतली. सरकारने त्यांच्या मागण्यांवर विचार करण्याचे आणि लवकरच उपाय करण्याचे आश्वासन दिले आहे. सांगितले जात आहे की EPFO च्या पुढील केंद्रीय मंडळ बैठकीत (CBT मीटिंग) या प्रस्तावावर चर्चा केली जाईल आणि मंजुरी मिळण्याची शक्यता आहे.
सरकारने मागील काही वर्षांत अनेक सामाजिक सुरक्षा योजनांना प्राधान्य दिले आहे. प्रधानमंत्री जन धन योजना, आयुष्मान भारत योजना आणि अटल पेन्शन योजना यांसारख्या उपक्रमांमधून सरकारने वृद्धांच्या कल्याणाची चिंता दाखवली आहे. EPS-95 पेन्शनधारकांची मागणी या धोरणात बसते आणि त्यामुळे सरकारकडून सकारात्मक प्रतिसाद मिळण्याची अपेक्षा आहे.
मात्र, या मागण्यांवर निर्णय घेण्यापूर्वी सरकारला अनेक आर्थिक पैलू विचारात घ्यावे लागतील. ₹7,500 पर्यंत पेन्शन वाढ आणि वैद्यकीय सुविधांसाठी मोठा निधी आवश्यक असेल. सरकारला एकूण वृद्ध पेन्शनधारकांची संख्या, त्यांच्या आर्थिक गरजा आणि देशाची वित्तीय स्थिती यांचा समतोल साधावा लागेल.
EPS-95 पेन्शनधारकांसाठी लवकरच येणार सुखद बातमी?
जर सरकार हा निर्णय घेते, तर कोट्यवधी वृद्धांसाठी ही दिलासा देणारी बातमी ठरेल. यामुळे त्यांची मासिक पेन्शन वाढेल आणि मोफत वैद्यकीय सुविधा मिळाल्याने आरोग्याशी संबंधित चिंता कमी होतील. यामुळे वृद्धांना आर्थिक आणि आरोग्य सुरक्षेचा विश्वास मिळेल, ज्यामुळे ते सन्मानाने जीवन जगू शकतील.
पेन्शन वाढल्यास, वृद्धांना खालील फायदे होतील:
- आर्थिक स्वावलंबन: वाढीव पेन्शनमुळे वृद्ध आपल्या मुलांवर अवलंबून न राहता स्वतःच्या गरजा स्वतः पूर्ण करू शकतील.
- चांगले आरोग्य: मोफत वैद्यकीय सुविधा आणि वाढीव पेन्शनमुळे वृद्ध आपल्या आरोग्याची चांगली काळजी घेऊ शकतील.
- सामाजिक सुरक्षा: वाढीव पेन्शन आणि वैद्यकीय सुविधा वृद्धांना वृद्धापकाळात सामाजिक सुरक्षेचा विश्वास देतील.
- जीवनमान सुधारणा: वाढीव पेन्शनमुळे वृद्धांचे जीवनमान सुधारेल आणि त्यांना दैनंदिन जीवनात कमी तणावाचा सामना करावा लागेल.
- आत्मसन्मान: वृद्धांना मिळणाऱ्या सुधारित सुविधांमुळे त्यांचा आत्मसन्मान वाढेल आणि ते स्वतःला समाजाचा महत्त्वपूर्ण घटक म्हणून मानतील.
EPS-95 पेन्शनधारकांसाठी मोठा निर्णय लवकरच?
EPS-95 पेन्शनधारकांसाठी सरकारकडून सकारात्मक संकेत मिळत आहेत. जर सरकारने किमान पेन्शन ₹7,500 करण्याची आणि मोफत वैद्यकीय सुविधा देण्याची मागणी मान्य केली, तर हा एक ऐतिहासिक निर्णय ठरेल. कोट्यवधी पेन्शनधारक आता सरकारकडून अपेक्षेने बघत आहेत