onion market prices महाराष्ट्र राज्यातील कांदा बाजारपेठेत आज मोठ्या प्रमाणात हालचाली पाहायला मिळाल्या. विविध बाजार समित्यांमध्ये एकूण १ लाख १५ हजार क्विंटल कांद्याची आवक नोंदवण्यात आली. या आवकेमुळे कांद्याच्या दरांवर उल्लेखनीय परिणाम झाला असून, विविध प्रकारच्या कांद्यांच्या किंमतींमध्ये विविधता दिसून आली. काही बाजारपेठांमध्ये दर घसरले असताना, काही ठिकाणी दरांत स्थिरता दिसून आली.
राज्यभरातील कांदा
आजच्या बाजारपेठेत सर्वाधिक आवक सोलापूर आणि नाशिक या दोन जिल्ह्यांमध्ये झाली. सोलापूर बाजार समितीत लाल कांद्याची ३५ हजार क्विंटल आवक झाली असून, नाशिकमध्ये उन्हाळी कांद्याची ३९ हजार क्विंटल आवक नोंदवण्यात आली. याशिवाय मुंबईत सर्वसाधारण कांद्याची १३ हजार क्विंटल तर अहिल्यानगर बाजारपेठेत ५ हजार क्विंटल उन्हाळी कांद्याची आवक झाल्याचे नोंदवण्यात आले.
या मोठ्या आवकेमुळे राज्यभरात कांद्याची उपलब्धता वाढली असून, परिणामी बाजारपेठेत कांद्याच्या दरांमध्ये चढ-उतार पाहायला मिळाले. सर्वाधिक लक्षणीय बाब म्हणजे लाल कांद्याच्या दरात काही बाजारांमध्ये घसरण झाली असून, इतर काही बाजारांमध्ये त्याचे दर स्थिर राहिले. तर उन्हाळी कांद्याच्या दरांमध्ये तुलनेने अधिक स्थिरता दिसून आली.
लासलगावचे प्रमुख बाजारपेठेतील दर
राज्यातील सर्वात मोठी कांदा बाजारपेठ म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या लासलगाव येथे लाल कांद्याला कमीत कमी ५०० रुपये आणि सरासरी १०५० रुपये प्रति क्विंटल दर मिळाला. याच बाजारपेठेत उन्हाळी कांद्याला कमीत कमी ७०० रुपये तर सरासरी १३५१ रुपये दर प्राप्त झाल्याची नोंद करण्यात आली.
तुलनेने सोलापूर बाजारपेठेत लाल कांद्याचा कमीत कमी दर केवळ २०० रुपये होता, मात्र सरासरी दर १२०० रुपये राहिला. या आकडेवारीवरून असे दिसते की सोलापूरमध्ये जास्त आवक असल्यामुळे किमान दरांमध्ये मोठी घसरण झाली, परंतु चांगल्या प्रतीच्या कांद्याला बरा दर मिळाल्याने सरासरी दर उच्च राहिला.
उन्हाळी कांद्याच्या दरांमध्ये स्थिरता
राज्यातील विविध बाजारपेठांमध्ये उन्हाळी कांद्याचे दर स्थिर राहिले, हे विशेष लक्षणीय आहे. येवला, नाशिक, कळवण, नेवासा-घोडेगाव आणि पिंपळगाव बसवंत या बाजारपेठांमध्ये उन्हाळी कांद्याचे सरासरी दर अनुक्रमे १२५०, १३००, १३५१, १२०० आणि १३०० रुपये प्रति क्विंटल नोंदवण्यात आले. या आकडेवारीवरून उन्हाळी कांद्याच्या दरांमध्ये विशेष उतार-चढाव नसल्याचे आणि बहुतांश ठिकाणी १३०० रुपयांच्या आसपास दर स्थिर असल्याचे निदर्शनास येते.
विविध प्रकारच्या कांद्यांमधील दरातील तफावत
कांद्याचे विविध प्रकार आणि गुणवत्तेनुसार त्यांच्या दरांमध्येही मोठी तफावत पाहायला मिळाली. उदाहरणार्थ, पुणे-पिंपरी बाजारपेठेत लोकल कांद्याला तब्बल १६०० रुपये प्रति क्विंटल दर मिळाला, जो इतर बाजारपेठांच्या तुलनेत जास्त आहे. नागपूरमध्ये पांढऱ्या कांद्याचे दर १३०० रुपये नोंदवण्यात आले. तर कराड बाजारपेठेत हालवा कांद्याचे सर्वाधिक दर १८०० रुपये होते, जे त्या बाजारपेठेतील कमाल दर होते.
विशेष उल्लेखनीय बाब म्हणजे जालना बाजारपेठेत लोकल कांद्याचे कमाल दर ३२०० रुपये प्रति क्विंटल इतके नोंदवण्यात आले, जो राज्यातील कांदा बाजारपेठेतील सर्वाधिक दरांपैकी एक आहे. तसेच, वडगाव पेठ येथे लोकल कांद्याचे सरासरी दर २००० रुपये इतके होते, जे देखील लक्षणीय आहे.
विविध बाजारपेठांतील लाल कांद्याचे दर
धाराशिव, लासलगाव-विंचूर, अमरावती, धुळे, नागपूर, शिरपूर आणि जालना या बाजारपेठांमध्ये लाल कांद्याचे दर विविध पातळ्यांवर नोंदवण्यात आले. सर्वाधिक घसरण सोलापूर आणि शिरपूर बाजारपेठांमध्ये दिसून आली, जिथे कमीत कमी दर अनुक्रमे २०० रुपये आणि ३०० रुपये पर्यंत घसरले.
उलटपक्षी, जालना बाजारपेठेत लाल कांद्याचे दर सर्वाधिक राहिले. त्याचबरोबर, लासलगाव-विंचूर आणि अमरावती या बाजारपेठांमध्येही लाल कांद्याला चांगला प्रतिसाद मिळाला.
उन्हाळी कांद्याच्या दरांचे बाजारपेठनिहाय विश्लेषण
उन्हाळी कांद्याच्या दरांचे विश्लेषण करताना असे लक्षात येते की लासलगाव-निफाड, सिन्नर-नायगाव, राहुरी-वांबोरी, चांदवड, मनमाड, नेवासा-घोडेगाव, पिंपळगाव बसवंत, सायखेडा आणि रामटेक या बाजारपेठांमध्ये सरासरी दर १२०० ते १५०० रुपयांदरम्यान होते.
यामध्ये रामटेक बाजारपेठेत उन्हाळी कांद्याचे सरासरी दर १५०० रुपये नोंदवण्यात आले, जे आजच्या उन्हाळी कांद्याच्या सर्वाधिक दरांपैकी एक आहे. त्याचबरोबर, लासलगाव-निफाड आणि सिन्नर-नायगाव बाजारपेठांमध्ये उन्हाळी कांद्याचे सरासरी दर १४०० रुपये राहिले. याचा अर्थ, उन्हाळी कांद्याच्या दरांमध्ये राज्यभरात सकारात्मक स्थिरता दिसून येत आहे.
मुंबई बाजारपेठेतील स्थिती
राज्याची राजधानी मुंबईमध्ये कांदा-बटाटा मार्केटमध्ये सर्वसाधारण कांद्याच्या सरासरी दरांची नोंद १२५० रुपये प्रति क्विंटल अशी करण्यात आली. शहरी भागातील ग्राहकांचा लाल आणि उन्हाळी कांद्यांना असलेला प्राधान्यक्रम लक्षात घेता, या बाजारपेठेत साधारण कांद्याला मिळालेला दर समाधानकारक मानला जात आहे.
कांदा बाजारातील आजच्या हालचालींची कारणे
आजच्या कांदा बाजारपेठेतील मोठ्या हालचालींमागे अनेक कारणे असल्याचे तज्ज्ञांचे मत आहे. प्रथमतः, सध्याच्या हंगामात कांद्याचे उत्पादन चांगले झाले असून, त्याचा परिणाम म्हणून आवक मोठ्या प्रमाणात वाढली आहे. दुसरे, राज्यातील विविध भागांमध्ये कांद्याची काढणी एकाच वेळी सुरू झाल्याने एकाचवेळी मोठ्या प्रमाणात कांदा बाजारपेठेत आला आहे.
कांद्याच्या प्रकारांनुसार दरांमध्ये तफावत असण्यामागे त्यांच्या गुणवत्तेतील फरक, साठवणुकीची क्षमता आणि स्थानिक मागणी हे प्रमुख घटक आहेत. उन्हाळी कांद्याला चांगले दर मिळण्यामागे त्याचा दीर्घकाळ टिकून राहण्याचा गुणधर्म आणि चांगली गुणवत्ता ही प्रमुख कारणे आहेत.
शेतकऱ्यांवर होणारा परिणाम
राज्यातील कांदा उत्पादक शेतकऱ्यांना सध्याच्या बाजारपेठेतील पिकांचे प्रकार आणि गुणवत्ता यावर परिणाम होत आहेत. लाल कांदा उत्पादक शेतकऱ्यांना मोठ्या आवकेमुळे दरात काही प्रमाणात घसरण झाल्याचा फटका बसला आहे. विशेषतः सोलापूर, शिरपूर जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना कमी दर मिळाल्याचे चित्र आहे.
याउलट, उन्हाळी कांदा उत्पादक शेतकऱ्यांना स्थिर आणि चांगले दर मिळत असल्याने त्यांना समाधान मिळत आहे. विशेषतः रामटेक, लासलगाव-निफाड आणि सिन्नर-नायगाव या भागातील शेतकऱ्यांना त्यांच्या उन्हाळी कांद्याला चांगला प्रतिसाद मिळत आहे.
तसेच स्थानिक प्रजातींचे कांदे उत्पादन करणाऱ्या शेतकऱ्यांनादेखील बाजारपेठेत चांगला प्रतिसाद मिळत आहे. जालना, पुणे-पिंपरी आणि वडगाव पेठ बाजारपेठांमध्ये लोकल कांद्याला चांगले दर मिळाले आहेत.
येत्या काळातील अपेक्षित कल
राज्यातील कांदा बाजारपेठेचा आजचा कल पाहता, येत्या काळात काही महत्त्वाचे बदल अपेक्षित आहेत. सध्या चालू असलेल्या मोठ्या आवकेमुळे पुढील काही दिवसांत लाल कांद्याच्या दरात आणखी घसरण होण्याची शक्यता आहे. परंतु, गुणवत्तापूर्ण लाल कांद्याला अजूनही चांगला दर मिळू शकतो.
उन्हाळी कांद्याच्या बाबतीत, त्याचे दर स्थिर राहण्याची शक्यता अधिक आहे. उन्हाळी कांद्याच्या साठवणुकीची क्षमता जास्त असल्याने शेतकरी त्याची विक्री निवडकपणे करू शकतात, त्यामुळे आवक नियंत्रित राहून दर स्थिर राहण्यास मदत होते.
स्थानिक प्रजातींच्या कांद्यांना असलेल्या विशेष मागणीमुळे त्यांच्या दरात मोठी घसरण होण्याची शक्यता कमी आहे. विशेषतः शहरी बाजारपेठांमध्ये स्थानिक कांद्यांना मिळणारा चांगला प्रतिसाद पुढेही सुरू राहण्याची शक्यता आहे.
राज्यातील कांदा बाजारपेठेतील आजच्या हालचाली पाहता असे म्हणता येईल की कांद्याच्या उत्पादन चक्रात वैविध्य आहे. मोठ्या प्रमाणातील आवकेमुळे काही प्रकारच्या कांद्यांच्या दरांवर दबाव आला असला तरी, गुणवत्तेनुसार आणि प्रकारांनुसार दरांमध्ये विविधता दिसून येत आहे. उन्हाळी कांद्याच्या दरांमध्ये असलेली स्थिरता ही विशेष लक्षणीय बाब आहे.
शेतकऱ्यांनी नियोजनबद्ध पद्धतीने पिकांची निवड आणि बाजारपेठेची निवड केल्यास, त्यांना चांगला दर मिळू शकतो. कांद्याच्या प्रकारांनुसार व्यापाऱ्यांकडून मिळणारा प्रतिसाद पाहता, गुणवत्तापूर्ण कांद्याला अजूनही मागणी असल्याचे स्पष्ट होते.
मोठ्या आवकेमुळे काही बाजारपेठांमध्ये दर घसरले असले तरी, गुणवत्तेचा कांदा आणि उन्हाळी कांद्याला चांगले दर मिळत आहेत. बाजारपेठेतील या हालचाली पाहता, शेतकऱ्यांनी कोणत्या बाजारपेठेत आपला माल विकावा याबाबत सावधपणे निर्णय घेणे फायद्याचे ठरेल.